فیزیوتراپی درمانی است که به بهبود حرکت و عملکرد مفاصل و عضلات کمک می کند. این درمان می تواند به کاهش کمردرد هم کمک کند و شما را به حرکت عادی بازگرداند. همچنین می تواند به کاهش خطر آسیب مجدد به کمر کمک کند.
فیزیوتراپیست ها از درمان ها و تکنیک های متنوعی برای کمک به کمردرد استفاده می کنند. آنها همچنین توصیه هایی در مورد مراقبت از کمر به شما ارائه می دهند. فیزیوتراپی برای کمردرد شامل تمرینات درمانی هدایت شده است که عضلات کمر را تقویت می کند و عملکرد بافت ها و مفاصل ستون فقرات را بهبود می بخشد.
چرا برای درمان کمردرد به فیزیوتراپی نیاز داریم؟
اگر کمردردی دارید که مشکلات قابل توجهی ایجاد میکند یا بعد از چند هفته بهبود نمییابد، بهتر است به یک فیزیوتراپ مراجعه کنید. انجام فیزیوتراپی می تواند برای انواع مختلف کمردرد مفید باشد از جمله:
- کمردرد غیراختصاصی – زمانیکه هیچ علتی (مانند یک بیماری یا آسیب پزشکی زمینهای) شناسایی نشده است.
- درد سیاتیک – این درد از پشت به پایین پاهای شما پخش می شود و ممکن است به دلیل افتادگی دیسک ایجاد شود (زمانی که دیسک ستون فقرات شما از شکل طبیعی خود بیرون زده و به عصب فشار می آورد).
- کمردرد ناشی از پیری دیسک های ستون فقرات شما (بیماری دیسک دژنراتیو).
- تنگی نخاع – زمانی که فضای اطراف نخاع شما باریک می شود و به نخاع فشار می آورد و باعث درد می شود.
- کمردرد پس از جراحی و بهبودی- پس از جراحی ستون فقرات، فیزیوتراپی و ورزش می تواند به رفع خستگی، بازگشت به فعالیت های عادی روزمره و جلوگیری از آسیب مجدد کمک کند. درگیر شدن در یک برنامه ورزشی منظم و هدایتشده میتواند برای کمک به بهبودی بدن از عمل جراحی و به حداقل رساندن کمردرد حیاتی باشد. فیزیوتراپیست ها معمولا تمرینات تقویتی شکم، پشت و پا را همراه با برخی ورزش های هوازی برای شروع برنامه تمرینی بعد از جراحی توصیه می کنند.
علل کمر درد چیست؟
شایعترین علل کمر درد عبارتند از:
- بلند کردن وزنه سنگین
- فعالیتهای سنگین ناگهانی
- ضربه بر اثر تصادف، افتادن از ارتفاع، ورزشهای حرفهای و …
- خوابیدن در وضعیت نامناسب
- نشستن و ایستادن غلط
- خم شدن طولانی مدت
- کشیدگی عضلات کمر به علت انجام یک حرکت نامناسب
- گرفتگی عضلات
- آرتروز و ساییدگی مهرهها
- فتق یا بیرون زدگی دیسک کمر
- تنگی کانال نخاعی
- شکستگی ستون فقرات
- سرطان ستون فقرات
- چاقی
- بارداری
- ضعف عضلانی عمومی
هدف از انجام فیزیوتراپی برای کمردرد چیست؟
- کاهش علائم دردناک در ناحیه کمر و یا ساق پا
- عملکرد کمر را بهبود می بخشد تا فعالیت های روزانه را تا حد امکان تحمل کنید
- افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات و بهبود دامنه حرکتی آن
- برای جلوگیری از عود مشکلات کمر
- بازیابی توانایی بیمار برای انجام فعالیتهای روزانه بدون ناراحتی کمک میکند.
- فیزیوتراپی می تواند تا 60 درصد بهبودی در کمردرد و سایر علائم ایجاد کند.
با مراجعه به فیزیوتراپیست برای درمان کمردرد چه اتفاقی می افتد؟
هنگامی که برای اولین بار به فیزیوتراپیست مراجعه می کنید، پزشک تاریخچه درمانی تان را از شما دریافت می کنند. آنها از شما در مورد هر گونه شرایط پزشکی، سبک زندگی، محیط کار و داروهایی که مصرف می کنید می پرسند. همچنین می خواهند بدانند شما چه علائمی داشته اید و چه چیزی باعث تحریک دردتان می شود.
در مرحله بعد، آنها یک معاینه فیزیکی دقیق انجام می دهند، از جمله بررسی نحوه حرکت شما و نحوه عملکرد کمرتان. همچنین ممکن است یک ارزیابی عصبی انجام دهند تا ببینند اعصاب شما چقدر خوب کار می کنند. برای انجام ارزیابی دقیق ممکن است از شما بخواهند آزمایش های زیر را انجام دهید:
- عکس برداری توسط اشعه ایکس: در این تصاویر میزان تنظیم بودن و یا نبودن استخوان ها، وجود آرتروز یا شکستگی در استخوان های شما نشان داده می شود.
- انجام سی تی اسکن و یاMRI : در تصاویر سی تی اسکن آسیب های موجود در اعصاب و دیسک، عروق خونی، ماهیچه ها و … نشان داده می شود.
- آزمایش خون: آزمایش های خون قابلیت نشان دادن هرگونه عفونت در بدن که سبب بروز درد شده اند را دارند.
- انجام اسکن استخوان: این اسکن برای تشخیص وجود تومور در استخوان و یا بررسی پوکی استخوان که سبب شکستگی شده است استفاده می شود.
در نهایت فیزیوتراپیست شما درمانی را که توصیه می کند و به شما توضیح می دهد که این درمان چگونه به کمردرد شما کمک خواهد کرد. همچنین باید در مورد خطرات احتمالی درمان به شما هشدار دهند.
در فیزیوتراپی از چه روش هایی برای درمان کمردرد استفاده می شود؟
دو نوع فیزیوتراپی در تسکین کمردرد نقش دارند: فیزیوتراپی فعال و غیرفعال. فیزیوتراپی فعال شامل روش هایی مانند کشش کمر، تمرینات تقویت عضلات و تهویه هوازی کم تاثیر است. رویکردهای فیزیوتراپی غیرفعال شامل اولتراسوند، گرما و یخ درمانی، محرک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) و سایر روشها است.
1. فیزیوتراپی فعال
عدم تعادل عضلانی و وضعیت بدنی نامناسب مقصران کمردرد هستند. فیزیوتراپی فعال با هدف کشش و تقویت ماهیچه ها درد را تسکین می دهد و از تخریب بیشتر جلوگیری می کند. فیزیوتراپیست شما حرکات کششی و تمرینات خاصی را برای اطمینان از بهبود صحیح کمر شما توصیه می کند از جمله:
- ایجاد کردن ثبات در عضلات ناحیه مرکزی بدن: این عضلات در بر گیرنده ی ماهیچه های ستون فقرات، ناحیه شکم و پایین کمر هستند که میزان سالم بودن آن ها بر روی ستون فقرات تأثیر خواهد داشت. هنگامی که عضلات مرکزی بدن ضعیف می شوند به کمر و عضلات آن فشار زیادی وارد می شود. این ضعف سبب به وجود آمدن درد در ناحیه کمر خواهد شد. با انجام تمرینات و نرمش های مربوط به این ناحیه می توان درد را کاهش داده و مقاوت آن ها را بیشتر کرد.
- تمرین در آب: از این روش برای درمان دردهای ناحیه کمر و دیسک کمر استفاده می شود. این تمرینات شامل انجام حرکت هایی مانند ایروبیک است و فشارهای وارد به کمر بیمار را کاهش می دهد.
- تمرین برای تقویت کردن عضله: دارا بودن عضلات قوی به ستون فقرات کمک می کند تا درد وارد بر مهره ها و دیسک کنترل شده باشد.
- تمرین های انعطاف پذیری کمر: با یادگیری و انجام تکنیک های مناسب برای کشش و انعطاف پذیری کمر، می توان گرفتگی های مربوط به این ناحیه را بر طرف کرده و بدن را برای انجام حرکات تقویتی آماده کرد.
2. فیزیوتراپی غیر فعال
- گرما و یخ درمانی
یخ درمانی می تواند التهاب در ناحیه کمر را کاهش دهد، در حالی که گرما درمانی باعث شل شدن عضلات سفت می شود. ترکیب این دو روش می تواند کمک قابل توجهی برای تسکین درد باشد.
- اولتراسوند
اولتراسوند درمانی از طول موج های خاص صدا برای نفوذ به پوست و ایجاد اثر گرما استفاده می کند. در نتیجه می تواند آرامش عضلانی و بهبود بافت را تقویت کند، به همین دلیل است که اولتراسوند یک روش رایج برای مقابله با کمردرد است.
- الکتروتراپی
در این روش از جریان الکتریکی کم ولتاژ برای کاهش درد کمر و بهبود عملکرد استفاده می کند. این شکل از الکتروتراپی ایمن است و با نادیده گرفتن سیگنال های درد که به مغز شما می رود کار می کند. که در نتیجه می تواند تسکین طولانی مدت قابل توجهی را ارائه دهد.
- ماساژ درمانی:
این روش برای برطرف کردن گرفتگی و اسپاسم های مزمن در عضلات کمر که به دلیل فعالیت های روزانه به وجود می آیند به کار می رود. در این روش از تکنیک های مربوط به دست استفاده شده که سبب بهبود عملکرد مفاصل و بافت ها خواهد شد.
مهم ترین توصیه فیزیوتراپیست ها برای کمردرد: فعال باشید و ورزش کنید
به طور کلی، فعال ماندن بهترین راهکار برای کمردرد است و ورزش مهمترین بخش هر درمانی است. ورزش می تواند به بهبود انعطاف پذیری، تحرک و قدرت در قسمت پایینی کمر شما کمک کند. فیزیوتراپیست می تواند به شما در مورد اینکه دقیقاً چه تمریناتی برای شما مناسب است و نحوه انجام آنها توضیح دهد. در ادامه انواع تمریناتی که ممکن است تراپیست به شما پیشنهاد دهد را بررسی می کنیم:
1. ورزش هوازی
این ورزش شامل هر تمرینی است که شما را به حرکت وا می دارد و ضربان قلب شما را افزایش می دهد و مهمترین بخش هر برنامه درمانی است. ورزش هوازی می تواند به هر گونه سفتی عضلات کمک کند و شما را فعال نگه می دارد. همچنین به مدیریت وزن شما کمک می کند و می تواند به سلامتی شما کمک کند. فیزیوتراپیست شما ممکن است تمرینات هوازی کم تاثیر را برای شروع توصیه کند که شامل پیاده روی، شنا و استفاده از دوچرخه های ورزشی و دستگاه های استپ است. به طور معمول فیزیوتراپیست ها ورزش هوازی را برای 20 تا 30 دقیقه و حداکثر 5 بار در هفته توصیه می کنند. اما ممکن است لازم باشد با دوره های کوتاه تری شروع کنید.
2. تمرینات کششی
حرکات کششی انعطاف پذیری در ستون فقرات شما را بهبود می بخشند و تنش را در عضلات حمایت کننده از ستون فقرات کاهش می دهند. شما مب توانید این تمرینات را هر روز انجام دهید. یکی از تمرینات کششی معمولی این است که به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را به سمت خود بکشید تا به آرامی کمر خود را کشش دهید. یا اینکه بایستید و به جلو خم شوید تا عضلات همسترینگ خود را در پشت پاهایتان بکشید. این تمرین می تواند استرس را در قسمت پایین کمر شما کاهش دهد.
3. تمرینات تقویتی
گاهی اوقات تمرینات برای تقویت عضلات مرکزی می تواند بخشی از برنامه های ورزشی برای کمردرد باشد. عضلات اصلی شما عضلات شکم، اطراف شکم، عضلات پشت و عضلات اطراف لگن شما هستند. این تمرینات می توانند در کوتاه مدت مفید باشند. بنابراین، ممکن است این تمرین ها چیزی نباشد که فیزیوتراپیست شما روی آن تمرکز کند.
4. درمان های دستی
فیزیوتراپیست شما همچنین ممکن است انجام یکی از تکنیک های دستی زیر را پیشنهاد دهد. این تکنیک ها همیشه در کنار یک برنامه تمرینی انجام خواهند شد:
- موبیلیزاسیون به این معنی است که فیزیوتراپیست از حرکات آهسته و ملایم برای کشش ستون فقرات شما استفاده می کند. هدف این است که کمر خود را به محدوده حرکتی طبیعی خود برگردانید.
- دستکاری به این معنی است که فیزیوتراپیست حرکات فشاری سریع با دستان خود در نقطه خاصی از ستون فقرات شما انجام می دهد. هنگام انجام این کار ممکن است صدای “پاپ” بشنوید.
بعد از انجام فیزیوتراپی چه انتظاری باید داشت؟
در پایان اولین جلسه، فیزیوتراپیست به شما می گوید که به چند جلسه دیگر نیاز دارید. این جلسات بستگی به این دارد که کمر درد چقدر روی شما تأثیر می گذارد و چگونه علائم خود را مدیریت می کنید. ممکن است فقط نیاز به یک جلسه مشاوره داشته باشید، یا درمانگر شما ممکن است یک دوره فیزیوتراپی را طی چند ماه توصیه کند.
فیزیوتراپیست شما همچنین توصیه هایی در مورد کارهایی که می توانید در خانه برای کمک به کمردرد خود انجام دهید به شما خواهد داد. این توصیه ها ممکن است شامل نحوه بهبود وضعیت بدنی خود و نحوه اطمینان از تنظیم صحیح صندلی ماشین یا صندلی اداری شما باشد. نشستن پشت میز در تمام طول روز می تواند نقش مهمی در ایجاد مشکلات کمر داشته باشد. فیزیوتراپیست ممکن است توصیه هایی در مورد ارتفاع صندلی و صفحه نمایش شما ارائه دهد و به شما توصیه کند که چند وقت یکبار استراحت کنید و در طول روز حرکت کنید و فعال باشید.
همچنین یک برنامه تمرینی خانگی نیز به شما ارائه خواهد دادکه شامل یک سری تمرینات است که حدود 15 تا 20 دقیقه طول می کشد و باید آن ها را بین سه تا پنج بار در هفته انجام دهید. فیزیوتراپیست برنامه را در هر قرار جلسه براساس میزان پیشرفت شما تنظیم می کند.
فیزیوتراپی تنها بخشی از درمان شما برای کمردرد خواهد بود. ایجاد تغییرات در شیوه زندگی و فعال ماندن تا حد امکان، به علاوه تکمیل هر درمان دیگری که به شما داده می شود، به شما کمک می کند تا سریعتر بهبود یابید.
آیا انجام فیزیوتراپی عوارض جانبی دارد؟
ممکن است متوجه شوید که برخی تمرینات و حرکات باعث تشدید کمردرد شما می شود. فیزیوتراپیست باید این موضوع را مد نظر داشته باشد و به شما نشان دهد که از کدام ورزش ها اجتناب کنید و کدام یک به تسکین درد شما کمک می کند.
برخی درمان های دستی هم می تواند عوارض جانبی داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است در ناحیه تحت درمان احساس سفتی یا ناراحتی کنید. اگر تمرینات خانگی شما شامل حرکاتی باشد که عضلات تان به آن عادت ندارند، می تواند باعث درد عضلات شما در روز بعد شود. این درد می تواند تا 72 ساعت پس از ورزش ادامه یابد. این امر کاملا طبیعی است و با تطبیق و تقویت عضلات کاهش می یابد.
فیزیوتراپیست شما همچنین باید احساس شما را در حین انجام هر گونه درمان دستی بررسی کند و در صورت داشتن هر گونه درد یا ناراحتی، درمان متوقف شود.