فیزیوتراپی پارکینسون؛ 3 تکنولوژی فیزیوتراپی برای درمان پارکینسون

بیماری پارکینسون دومین اختلال دژنراتیو مغزی شایع است که بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. افراد از همه گروه‌های قومی می‌توانند به این عارضه مبتلا شوند. افراد مبتلا به پارکینسون به دلیل مشکلات حرکتی و تعادلی در معرض خطر افتادن و آسیب هستند.

درمان شامل ترکیبی از داروها و همچنین فیزیوتراپی می‌شود. در برخی موارد ممکن است نیاز به جراحی نیز احساس شود. فیزیوتراپیست ها متخصص حرکت هستند. آن‌ها کیفیت زندگی را از طریق مراقبت عملی، آموزش بیمار و حرکات تجویز شده بهبود می‌بخشند.

بیماری پارکینسون مربوط به از دست دادن سلول‌های عصبی در مغز است که دوپامین تولید می‌کنند. دوپامین و سایر مواد شیمیایی مغز معمولاً در تعادل هستند. آن‌ها حرکات بدن، فرآیندهای فکری، تصمیم‌گیری، خلق‌وخوی و سایر رفتارها را کنترل می‌کنند.

علت دقیق پارکینسون هنوز مشخص نیست. سابقه خانوادگی، افزایش سن یا قرار گرفتن در معرض برخی سموم ممکن است در شروع این بیماری نقش داشته باشند. پارکینسون یک بیماری دژنراتیو مزمن است. این بدان معنی است که با گذشت زمان بدتر می‌شود. بااین‌حال، مردم معمولا به خاطر آن نمی‌میرند.

شدت و علائم پارکینسون می‌تواند بسیار متفاوت باشد. در برخی از افراد بین 20 تا 30 سال طول می‌کشد تا این بیماری پیشرفت کند. آن‌ها تمایل به کاهش آهسته در تحرک و تفکر در یک دوره زمانی طولانی دارند. برخی دیگر که بیماری برای آن‌ها سریع‌تر پیشرفت می‌کند، خیلی زودتر (در عرض 5 تا 10 سال) در حرکات و فرآیندهای فکری دچار مشکل می‌شوند.

در ابتدا بیماری با لرزش در دست‌ها شروع شده و بعد از آن سایر علائم بیماری نیز آشکار می‌شوند. افراد مبتلا به پارکینسون ممکن است متوجه شوند که با حرکات روزمره مانند راه رفتن یا نشستن و برخاستن از صندلی یا تخت مشکل دارند.

همه می‌دانند که انجام ورزش برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون مفید است. اما فیزیوتراپی، دارای نقش کلیدی است.

به دلیل این‌که پارکینسون یک بیماری از نوع اختلال در حرکت فرد است، موثرترین روش درمان فیزیوتراپی است که بیشتر از دارو در بهبود وضعیت بیمار تاثیر می‌گذارد.

اهداف فیزیوتراپی در بیماری پارکینسون

• حفظ و بهبود سطوح عملکرد و استقلال، که به بهبود کیفیت زندگی فرد کمک می‌کند
• استفاده از راهبردهای ورزشی و حرکتی برای بهبود تحرک
• اصلاح الگوهای حرکتی و وضعیت غیرعادی بدن
• افزایش قدرت عضلانی و انعطاف پذیری مفاصل
• اصلاح و بهبود وضعیت تعادل و به حداقل رساندن خطرات سقوط
• حفظ عملکرد تنفسی از طریق تمرینات تنفسی
• آموزش به فرد مبتلا به پارکینسون یا اعضای خانواده او
• افزایش اثرات دارو درمانی
• تقویت فعالیت‌های روزانه (بلند شدن از رختخواب، بلند شدن از روی صندلی)

همچنین فیزیوتراپی می تواند در بهبودی سایر علائم مرتبط با بیماری پارکینسون مانند افسردگی، اضطراب و خستگی موثر باشد.

3 تکنولوژی مورد استفاده در فیزیوتراپی برای درمان پارکینسون

1. اولتراسوندتراپی

این روش درمان فیزیوتراپی از طریق افزایش جریان خون به بافت‌های آسیب دیده به بهبود بیماری و کنترل حرکات مانند لرزش و یا حرکات غیرارادی کمک می‌کند.

2. بیوفیدبک تراپی

این روش فیزیوتراپی ﯾﮑﯽ از راهکارهای موثر در ﮐﻨﺘﺮل لرزش ﺑﯿﻤﺎران پارکینسون اﺳﺖ.  بیوفیدبک به افراد این توانایی را می دهد که یاد بگیرند بهتر پاسخ های غیرارادی بدنشان را کنترل و تنظیم کنند. هدف از بیوفیدبک، بهبود و جلوگیری از اختلالات و یا حتی ارتقای عملکرد فردی و دستیابی به عملکرد بهینه افراد است.

بیوفیدبک تراپی استرس و درد بیمار را کاهش داده و به ایجاد حس بهبودی در فرد کمک می‌کند.

3. مگنت تراپی

مگنت تراپی روشی ایمن، غیرتهاجمی و مؤثر در کاهش علائم بیماری پارکینسون است. در این روش با تحریک مغناطیسی ساختارهای مغزی و شبکه‌های مربوط به آن، عوارض ناشی از بیماری کاهش پیدا می‌کنند.

نقش فیزیوتراپی برای درمان پارکینسون

از آنجایی که پارکینسون روی هر فرد متفاوت تأثیر می‌گذارد، فیزیوتراپ شما با شما و خانواده‌تان همکاری خواهد کرد. بعد از تشخیص عارضه، فیزیوتراپ یک ارزیابی کامل انجام خواهد داد. این ارزیابی شامل تست‌های زیر برای بررسی شما خواهد بود:

• وضعیت بدن
• قدرت
• انعطاف‌پذیری
• راه رفتن
• استقامت
• تعادل
• هماهنگی
• توجه همراه با حرکت

فیزیوتراپ شما یک برنامه درمانی برای نیازها و اهداف خاص شما تنظیم می‌کند تا به شما کمک کند تا حد امکان فعال و مستقل بمانید. آن‌ها از طریق روش‌های زیر با شما همکاری خواهند کرد تا به شما کمک کنند تا قدرت و توانایی خود را حفظ کنید:

• انجام فعالیت‌های روزمره
• شرکت در ورزش یا دیگر فعالیت‌های بدنی

آن‌ها همچنین یک برنامه تمرینی جامع و مختص به مرحله بیماری و اهداف شما طراحی خواهند کرد و تمرین‌ها و تکنیک‌هایی را به شما آموزش می‌دهند که به شما در مبارزه با علائم کمک می‌کنند. کار با فیزیوتراپیست می‌تواند به شما کمک کند:

• بهبود عملکرد (مانند راه رفتن، تعادل و کاهش خطر سقوط)
• بازیابی عملکرد از دست رفته به دلیل بیماری یا پس از سقوط یا آسیب.
• حفظ عملکرد در طولانی مدت.

بسته به ماهیت و شدت بیماری، فیزیوتراپیست ممکن است بر فعالیت‌ها و آموزش‌هایی تمرکز کند تا به شما کمک کند:

• سطح تناسب اندام، قدرت و انعطاف‌پذیری خود را بهبود ببخشید.
• استراتژی‌های موثرتری برای داخل و خارج شدن از رختخواب، صندلی و ماشین ایجاد کنید.
• در رختخواب راحت‌تر بچرخید.
• بایستید و بچرخید تا مسیرها را به طور مؤثرتری تغییر دهید.
• نرمی و هماهنگی راه رفتن خود را بهبود بخشید.
• توانایی خود را در انجام حرکات دست افزایش دهید.
• خطر سقوط خود را کاهش دهید.
• توانایی خود را برای بالا رفتن و پایین رفتن از پله‌ها بهبود ببخشید.

برنامه فیزیوتراپی برای درمان پارکینسون شما ممکن است شامل برخی یا همه موارد زیر باشد:

• ورزش هوازی. این اغلب شامل تمرینات قلبی عروقی است که با شدت متوسط ​​تا زیاد انجام می‌شود. ورزش هوازی می‌تواند جلوی کاهش وضعیت بدنی را بگیرد و باید در مراحل اولیه بیماری شروع شود.
• تمرینات مقاومتی. تقویت قدرت در هر گروه عضلانی با تمرینات پیشرونده می‌تواند شدت بیماری حرکتی را در افراد مبتلا به پارکینسون کاهش دهد.
• تمرینات تعادلی. تمرینات ایستاده، فعالیت‌های پیاده‌روی پیچیده و تمرینات چابکی می‌تواند به بهبود تعادل، راه رفتن و تحرک کمک کند.
• تمرینات انعطاف‌پذیری. این تمرینات به بهبود دامنه حرکتی کمک می‌کنند.
• تمرینات راه رفتن. فیزیوتراپیست ها از راهبردهای تخصصی نشانه‌گیری برای رفع انجماد راه رفتن استفاده می‌کنند. این باعث بهبود سرعت راه رفتن، استقامت راه رفتن، طول گام، تحرک و تعادل می‌شود.
• تغییرات رفتاری. فیزیوتراپیست ها می‌توانند با توصیه‌هایی در مورد تغییرات رفتاری خاص به بهبود فعالیت بدنی، بهبود ایمنی در انجام کارهای روزانه و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند.

5 تمرین موثر که فیزیوتراپیست‌ها برای بیماری پارکینسون توصیه می‌کنند:

1. انجام تمریناتی که دامنه حرکات شما را افزایش می‌دهند

این تمرینات شامل حرکات فیزیکی بیش از حد اغراق آمیز مانند گام‌های بلند و چرخش بازو است. این تمرین برای بازیابی ماهیچه‌ها و کند کردن پیشرفت هایپوکینزی است.

هایپوکینزی به معنای از دست دادن جزئی یا کامل حرکت عضلانی بدلیل بیماری پارکینسون است.

2. انجام تمرینات الگو‌های متقابل و کارهای همزمان

حرکات متقابل شامل الگوهای پهلو به پهلو و چپ به راست هستند، مانند چرخاندن بازوها در حین قدم زدن و راه رفتن.

بیماری پارکینسون ممکن است بر این الگوها تأثیر بگذارد. فیزیوتراپیست شما کمک می‌کند تا الگوهای متقابل را با استفاده از تمرین دوچرخه دراز کشیده یا دستگاه بیضوی انجام دهید.

همچنین برای کنترل علائم بیماری به شما توصیه می‌شود راه رفتن را تمرین کنید و به طور همزمان تاب خوردن بازوهایتان را در نظر داشته باشید. به علاوه برای حفظ ریتم، آواز خواندن در هنگام انجام این حرکت بسیار مفید خواهد بود.

شرکت در کلاس های رقص، تای چی و پیلاتس نیز مفید هستند.

3. انجام تمرینات تعادل

بیماری پارکینسون می‌تواند سیستم تعادل بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد و راه رفتن شما (نحوه راه رفتن) را ناپایدار کند.

این علائم به نوبه خود ممکن است شما را از حضور در مکان های عمومی یا شلوغ بترساند. به همین دلیل آموزش راه رفتن (تمرین پیاده روی) می‌تواند کمک کننده باشد. همچنین انجام تمریناتی که با هدف بهبود تعادل انجام می‌شوند می‌توانند مفید باشند البته در‌صورتی‌که توسط یک فیزیوتراپیست کنترل شوند.

4. انجام تمرینات کششی

در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون سفت شدن عضلات خم کننده لگن، همسترینگ و ساق پا شایع است. برای مقابله با این سفتی، بهتر است در فواصل زمانی مکرر در طول روز حرکات کششی انجام دهید.

برای این کار از یک فیزیوتراپیست ماهر که در پارکینسون تخصص دارد بخواهید تا آموزش‌های لازم را به شما ارائه دهد.

5. انجام تمرینات قدرتی

ماهیچه ها به طور طبیعی با افزایش سن ضعیف می شوند، بنابراین تمرینات قدرتی برای همه مهم هستند. اما تحقیقات نشان می‌دهد که ضعف عضلانی مشکل بزرگ‌تری برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون است.

بسته به اینکه در چه مرحله‌ای از بیماری هستید، فیزیوتراپیست ممکن است از شما بخواهد تمرینات مقاومتی را با دمبل های سبک یا نوار‌های مقاومتی (نوعی نوار لاستیکی ضخیم) انجام دهید.

شرکت در کلاس‌های ورزش در آب و انجام تمرینات مقاومتی برای تقویت ماهیچه‌ها نیز می‌تواند مناسب باشد.

استفاده از روش تحریک مغناطیسی مغز در بیماران پارکینسون؛ مفید یا مضر؟!

تحریک مغناطیسی مغز باید توسط متخصص فیزیوتراپی و به کمک دستگاه مخصوص صورت بگیرد.

این روش کاملا مورد تایید وزرات بهداشت بوده و با بهبود عملکرد مغز، به از بین رفتن عدم تعادل در بیمار، کنترل رفتار‌های غیر ارادی در فرد و همچنین از بین رفتن سفتی عضلات کمک می‌کند.

در این روش یک میدان مغناطیسی بسیار قوی در اطراف جمجمه ایجاد می‌شود. فیزیوتراپ متخصص می‌تواند این میدان مغناطیسی را بر نقطه خاصی از مغز متمرکز کرده و فعالیت الکتریکی مغز را تحت تاثیر قرار دهد.

آیا با پیشرفت پارکینسون باز هم فیزیوتراپی لازم است؟

از اصلی‌ترین اهداف فیزیوتراپی برای درمان پارکینسون، کمک به بیمار برای بهبود فعالیت‌های روزمره و انجام کارهای شخصی است. فیزیوتراپ با تمریناتی که بیشتر بر روی دست‌ها متمرکز است به شخص کمک می‌کند تا وسایل خود را در دست بگیرد و یا دکمه‌های لباس خود را ببندد.

احتمال دارد فرد مبتلا به پارکینسون در راه رفتن خود دچار مشکل شود بنابراین تمریناتی برای بهبود راه رفتن بیمار انجام می‌شود و این تمرین‌ها پیشرفت بیماری را نیز کندتر می‌کنند. در مراحل بسیار پیشرفته بیماری پارکینسون، فیزیوتراپیست به بیماری که برای مدت طولانی روی ویلچر می‌نشیند و یا در بستر خوابیده است کمک می‌کند تا بیمار مبتلا به زخم بستر نشود. همچنین با آموزش، به صحیح نفس کشیدن بیمار نیز کمک می‌کند.

و درنهایت متخصص فیزیوتراپی به فردی که مراقبت از بیمار پارکینسون را به عهده دارد کمک می‌کند تا آموزش‌های لازم جهت جا‌ به‌ جایی بیمار با کمترین آسیب را آموزش ببیند.

فیزیوتراپی برای درمان پارکینسون، تأثیر بسزایی در بهبود کیفیت زندگی بیماران دارد. با استفاده از روش‌ها و تمرینات مختلف فیزیوتراپی، بیماران می‌توانند علائم بیماری را کاهش داده، تعادل و کنترل حرکتی خود را بهبود بخشند و به استقلال بیشتری در زندگی روزمره خود دست یابند.