شاک ویو تراپی (shock wave) چه مکانسیمی دارد؟

شاک ویو تراپی برای اولین بار برای مدیریت بیماری های اورولوژیک مورد استفاده قرار گرفت. موفقیت این فناوری برای درمان سنگ های ادراری به سرعت آن را به روشی غیرتهاجمی و موثر تبدیل کرد. شاک ویو درمانی در اواخر دهه 1960 در آلمان توسعه یافت. سپس محققان شروع به مطالعه اثرات امواج شوک بر روی بدن انسان کردند و متوجه شدند که این امواج به روش‌های مختلفی بر قسمت‌های مختلف بدن تأثیر می‌گذارند.

برای مثال، الکتریسیته تأثیر کمی روی چربی‌ها داشت اما برای مغز و ریه‌ها خطرناک بود. در این مرحله از این درمان بیشتر برای شکستن سنگ‌های دردناک کلیه استفاده می‌شد تا راحت‌تر از بین بروند. سپس این روش در ارتوپدی مورد آزمایش قرار گرفت و نشان داد که می تواند استخوان سازی را افزایش دهد و شکستگی را بهبود بخشد.

شاک ویو تراپی چیست؟

شاک ویو تراپی یک درمان موثر و غیر تهاجمی برای بافت‌های نرم آسیب‌دیده، به‌ویژه تاندون و بک جایگزین بی خطر برای جراحی یا سایر تزریقات درمانی است. این درمان واکنش های متابولیک را تحریک می کند و با تحریک آنزیم های دخیل در کاهش درد، روند بهبودی را فعال می کند.

شاک ویو تراپی – که به عنوان شاک ویو درمانی برون بدنی نیز شناخته می شود – با یک دستگاه کوچک و دستی که شبیه به عصای اولتراسوند است، روی تاندون یا ماهیچه از طریق پوست انجام می شود. این درمان می تواند توانایی بدن برای بازسازی بافت جدید را افزایش دهد. همچنین با تحریک مستقیم اعصاب در محل آسیب درد شما را کاهش می دهد.

عملکرد شاک ویو تراپی

امواج شاک، امواج صوتی هستند که ویژگی‌های فیزیکی خاصی دارند. از جمله این ویژگی ها می توان به غیرخطی بودن، فشار پیک بالا، دامنه کششی کم، زمان خیز کوتاه و مدت زمان کوتاه اشاره کرد.

این ویژگی ها فاز مثبت و منفی موج شوک را تولید می کنند. فاز مثبت نیروهای مکانیکی مستقیم تولید می‌کند، در حالی که فاز منفی حباب‌های حفره‌ای و گازی را ایجاد می‌کند که متعاقباً با سرعت‌های بالا منفجر می‌شوند و موج دوم موج شوک را ایجاد می‌کنند.

امواج شوک، اختلالات فشار گذرا هستند که به سرعت در فضای سه بعدی منتشر می شوند. بنابراین افزایش ناگهانی فشار محیط با حداکثر فشار این امواج مرتبط است. موج شوک مستقیم و اثرات غیرمستقیم باعث تشکیل هماتوم و مرگ سلول های کانونی می شود که تشکیل استخوان یا بافت جدید را تحریک می کند.

این درمان بافت آسیب دیده شما را با امواج شوک کالیبره شده خاص هدف قرار می دهد که حباب های کوچک حفره ای در بافت ایجاد می کند که سپس می ترکد و جریان خون، فعالیت سلول های بنیادی و آنزیم های کاهش دهنده درد را در ناحیه تحت درمان تحریک می کند. استفاده از امواج شوک باعث تسکین درد پس از درمان و همچنین تحریک نرمال سازی و بازسازی طولانی مدت بافت می شود.

موارد مصرف شاک ویو تراپی

شاک ویو تراپی در درجه اول برای درمان بیماری های اسکلتی-عضلانی رایج استفاده می شود که شامل:

• صدمه به تاندون در اندام فوقانی و تحتانی
• بیرون زدگی استخوان
• آسیب به استخوان درشت نی
• صدمه به کشکک
• صدمه به استخوان کف پا
• آسیب های مربوط به ناحیه شانه
• عدم اتصال شکستگی استخوان بلند
• خونمردگی در استخوان
• صدمه به زانو

استفاده از درمان شاک ویو تراپی چه نواحی از بدن بهتر نتیجه می دهد؟

شاک ویو تراپی یکی از معدود درمان هایی است که زمانی که آسیب به حالت مزمن می رسد، می تواند کارساز باشد. شرایط مناسب برای شاک ویو تراپی شامل التهاب کف پا، آشیل، همسترینگ، کشکک، گلوتئال و صدمه به تاندون آرنج است. شواهدی مبنی بر موفقیت آمیز بودن درمان شاک ویو در  همه این شرایط وجود دارد:

1. صدمات به کف پا و درمان پا درد

علامت اولیه بیماری التهاب بافت فیبری کف، درد در پاشنه و بالای کف پا است. این وضعیت ممکن است در اثر استفاده بیش از حد پا مانند دویدن و راه رفتن زیاد یا حتی ایستادن طولانی مدت ایجاد شود. حتی ممکن است پس از پوشیدن کفش هایی که قوس پای شما را نگه نمی دارند یا پاهای شما را به درستی بالشتک نمی کنند، دچار التهاب کف پا شوید. شاک ویو تراپی یک درمان موثر و غیر تهاجمی برای این بیماری دردناک و دشوار است.

2. صدمات به تاندون کشکک و درمان زانو درد

این بیماری آسیبی است به تاندون متصل کننده کاسه زانو (کشکک) به استخوان ساق پا. همچنین به عنوان “زانوی جامپر” شناخته می شود که باعث ایجاد درد در جلوی زانو می شود و در ورزشکارانی که فعالیت ورزشی آنها شامل پریدن های مکرر است، شایع است. با این حال می تواند افرادی را که در ورزش های پرشی شرکت نمی کنند را نیز تحت تاثیر قرار دهد. شاک ویو تراپی می تواند با تحریک فرآیند بهبود طبیعی بدن همراه با تمرینات توانبخشی برای بهبود توانایی تاندون برای تحمل بار، تاندون های کشکک را با موفقیت درمان کند.

3. صدمات به تاندون های آشیل و درمان درد مچ پا

صدمه به آشیل اغلب نتیجه فعالیت های مکرر و افزایش فعالیت هایی مانند دویدن یا راه رفتن سریع و در زمین های شیب دار است. در این بیماری درد و اغلب تورم و ضخیم شدن بافت پشت پاشنه و ساق پا ممکن است تجربه شود. شاک ویو تراپی و تمرینات برای افزایش تحمل تاندون آشیل می تواند نتایج عالی در کاهش درد و بازگشت به فعالیت عادی داشته باشد.

4. صدمات به تاندون گلوتئال و درمان درد لگن

این بیماری اغلب به صورت درد شدید در کناره لگن ظاهر می شود. تاندون ها فیبرهایی هستند که عضلات گلوتئال را به استخوان لگن متصل می کنند. درمان با موج شوک برای گلوتئال همراه با تمریناتی برای کمک به تاندون برای تحمل بار با درد کمتر می تواند منجر به بازگشت به فعالیت عادی بدون درد شود.

5. صدمات به تاندون شانه  و درمان شانه درد

این بیماری می تواند باعث درد شدید در گردن، بازو یا شانه شود، دامنه حرکت را محدود کند و بلند کردن یا دراز کشیدن روی بازو را دردناک کند. آسیب به تاندون ها می تواند به دلیل بلند کردن جسم سنگین، استفاده مکرر یا آسیب به شانه رخ دهد. یک درمان غیرجراحی و غیرتهاجمی موثر برای این کار، ورزش توانبخشی و شاک ویو تراپی است.

6. صدمات به تاندون همسترینگ و درمان پا درد

صدمه به همسترینگ زمانی اتفاق می‌افتد که بافت‌های نرمی که ماهیچه‌های پشت ران را به لگن یا ساق پا متصل می‌کنند، آسیب ببینند. صدمه به همسترینگ اغلب ممکن است مزمن شود و دوباره رخ دهد. شناسایی محرک های درد می تواند به مدیریت این بیماری کمک کند. شاک ویو تراپی معمولاً می تواند علائم را با یک دوره تجویز شده 3 جلسه ای همراه با برنامه شخصی تمرینات توانبخشی برطرف کند.

7. صدمات تاندون آرنج در ورزش گلف و تنیس و درمان درد آرنج

صدمه به آرنج تنیس بازان یک آسیب شایع است که گاهی به دلیل فشار مکرر، گرفتن یا چرخاندن دست یا مچ ایجاد می شود. علائم آن حساسیت و درد در قسمت بیرونی آرنج است که با گرفتن یا بلند کردن اجسام افزایش می یابد. صدمات آرنج گلف بازان روی تاندون های داخل آرنج تاثیر می گذارد. ثابت شده است که تمرینات توانبخشی و شاک ویو تراپی در درمان علائم این بیماری ها، تحریک جریان خون، بازسازی سلولی و التیام بافت تاندون، کاهش درد و بازگرداندن حرکت و عملکرد طبیعی موثر است. شاک ویو ایمن است، درد آن به راحتی تحمل می شود و خطر عوارض جانبی ناچیزی دارد.

موارد منع مصرف شاک ویو تراپی در فیزیوتراپی

در حالی که این روش درمانی برای اکثر افراد عوارض جانبی قابل توجهی ایجاد نمی کند، شرایطی وجود دارد که نباید از این درمان استفاده کرد.

• دوران بارداری
• روی رگ های خونی و اعصاب اصلی
• افرادی که در بدنشان دستگاه تنظیم ضربان قلب یا انواع ایمپلنت دارند
• روی زخم های باز
• افرادی که تعویض مفصل انجام داده اند
• افرادی که استخوان روینده دارند
• افراد مبتلا به اختلالات لخته شدن خون از جمله ترومبوز
• در صورت وجود علائم عفونت
• افراد مبتلا به سرطان
• روی تومورهای بدخیم یا بافت های مجاور
• افرادی که وضعیت روانی نرمالی ندارند و قادر به همکاری برای معالجه نیستند
• افراد دارای اختلال گردش خون یا عصبی
• نزدیک مغز یا ستون فقرات
• نزدیک ریه ها
• درصورتیکه فرد از داروهای رقیق کننده خون استفاده کند
• در صورت وجود اختلالات شدید گردش خون
• برای کودکان

مزایای کلی شاک ویو تراپی

• سریع و موثر
• از نظر بالینی ثابت شده است
• بدون دارو
• غیر تهاجمی
• قابل تحمل و بدون درد
• بی خطر و ایمن
• یک روش غیر جراحی است
•  نسبت به هزینه اثربخشی عالی دارد
• بدون نیاز به بیهوشی

اثرات مفید شاک ویو تراپی برای بیماران:

1. کاهش درد احساس شده توسط رشته های عصبی
2.  افزایش گردش خون در بافت های نرم اطراف
3.  تحریک فرآیند بهبودی ناشی از فعال سازی سلول های بنیادی
4. شکستن رسوبات (مانند سنگ کلیه)

تحقیقات نشان می‌دهد که شاک ویو درمانی ارزش امتحان کردن را دارد اما این که آیا شما شاک ویو درمانی را به جای روش درمانی دیگری انتخاب می کنید، در نهایت به شما و پزشکتان بستگی دارد.

روند درمان شاک ویو تراپی

درمان شاک ویو تراپی معمولاً طی سه جلسه فیزیوتراپی است. هر جلسه به فاصله یک هفته همراه با مشاوره در مورد تمرینات مدیریتی و توانبخشی انجام می شود.

عوارض جانبی شاک ویو تراپی

هنگام انجام شوک ویو تراپی نباید انتظار عوارض جانبی زیادی داشته باشید. این روش را شبیه به سونوگرافی در نظر بگیرید – اگرچه در محل درمان کمی احساس ناراحتی خواهید کرد. علاوه بر این، مهم است که این درمان توسط یک متخصص دارای مجوز برای شما انجام شود.