دیسک گردن یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که می‌تواند باعث درد و ناراحتی در ناحیه گردن، شانه‌ها و دست‌ها شود. این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که دیسک‌های بین مهره‌های گردن آسیب دیده و به اعصاب اطراف یا نخاع فشار وارد کنند. علائم دیسک گردن بسیار متنوع هستند و می‌توانند از یک درد خفیف و قابل تحمل تا شرایطی شدید که فعالیت‌های روزمره را مختل می‌کند، متغیر باشند. در این مقاله به زبان ساده به شما می‌گوییم که علائم اصلی دیسک گردن چیست و چه زمانی باید نگران شوید.
دیسک گردن و نقش آن در ستون فقرات
ستون فقرات گردنی از هفت مهره تشکیل شده است. بین این مهره‌ها، بالشتک‌های نرمی به نام دیسک بین مهره‌ای قرار دارند. هر دیسک از یک هسته ژله‌ای نرم و یک لایه بیرونی محکم تشکیل شده است. وظیفه این دیسک‌ها جذب ضربه و ایجاد انعطاف‌پذیری برای حرکت گردن است. وقتی لایه بیرونی دیسک به دلیل افزایش سن، آسیب یا فشار زیاد ضعیف یا پاره شود، هسته ژله‌ای آن بیرون می‌زند. به این وضعیت فتق یا بیرون‌زدگی دیسک گردن می‌گویند که با فشار بر ریشه‌های عصبی، علائم مختلفی ایجاد می‌کند.
علائم اصلی و شایع دیسک گردن
علائم دیسک گردن بسته به محل و شدت بیرون‌زدگی دیسک متفاوت است. با این حال، برخی از علائم بسیار شایع هستند و در بیشتر افراد دیده می‌شوند.
1. درد گردن و دردهای انتشاری
شایع‌ترین علامت، درد در ناحیه گردن است. این درد می‌تواند مبهم یا شدید و تیز باشد. ویژگی اصلی این درد این است که معمولاً به نواحی دیگر بدن نیز سرایت می‌کند. این درد انتشاری اغلب به صورت یک‌طرفه است و ممکن است در مسیرهای زیر احساس شود:
- شانه و کتف: درد ممکن است از گردن شروع شده و به سمت شانه یا بین دو کتف کشیده شود.
- بازو و ساعد: بسیاری از بیماران از دردی شکایت دارند که از بازو شروع شده و تا ساعد ادامه پیدا می‌کند.
- دست‌ها و انگشتان: درد ممکن است تا کف دست و انگشتان نیز برسد و فعالیت‌های روزمره را دشوار کند.
این دردها معمولاً با حرکت دادن گردن، خم شدن یا حتی سرفه و عطسه تشدید می‌شوند.
معاینه رایگان توسط فیزیوتراپیست محسن بیات
اطلاعات تماس خود را وارد کنید.
توجه داشته باشید؛ فیزیوتراپی راحیل در شهر اصفهان قرار دارد.2. بی‌حسی و احساس گزگز
فشار بر ریشه‌های عصبی می‌تواند باعث ایجاد اختلالات حسی شود. بیماران ممکن است در شانه، بازو، یا دست‌های خود احساس بی‌حسی، سوزن‌سوزن شدن یا گزگز کنند. این حس شبیه به زمانی است که دست یا پا “خواب می‌رود” و می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد.
3. ضعف عضلانی
اگر فشار روی عصب شدید باشد، ممکن است عملکرد عضلاتی که توسط آن عصب کنترل می‌شوند، مختل شود. این وضعیت باعث ضعف عضلانی در بازو، شانه یا دست‌ها می‌شود. برای مثال، ممکن است فرد در بلند کردن اجسام یا گرفتن اشیاء با دست دچار مشکل شود.
4. گرفتگی و اسپاسم عضلات
یکی دیگر از علائم رایج، اسپاسم یا گرفتگی عضلات گردن است. این گرفتگی باعث محدود شدن دامنه حرکتی گردن می‌شود و چرخاندن یا خم کردن سر را دردناک می‌کند. این اسپاسم‌ها واکنش طبیعی بدن برای محافظت از ناحیه آسیب‌دیده هستند.
5. سردردهای مرتبط با گردن
در برخی موارد، مشکلات دیسک گردن می‌تواند باعث بروز سردردهایی شود که معمولاً از پشت سر شروع شده و به سمت پیشانی کشیده می‌شوند. این نوع سردرد به سردرد گردنی (Cervicogenic Headache) معروف است.
علائم دیسک گردن حاد
گاهی اوقات، دیسک گردن به صورت ناگهانی و شدید پاره می‌شود که به آن دیسک گردن حاد می‌گویند. علائم این وضعیت معمولاً شدیدتر و ناگهانی‌تر هستند:
- درد شدید و ناگهانی: درد بسیار شدیدی در گردن شروع می‌شود که به سرعت به یک سمت بازو و دست انتشار می‌یابد.
- محدودیت حرکتی شدید: به دلیل درد و اسپاسم شدید، فرد تقریباً قادر به حرکت دادن گردن خود نیست.
- تشدید درد با کوچک‌ترین حرکت: حتی سرفه، عطسه یا زور زدن می‌تواند درد را به شدت افزایش دهد.
چه زمانی علائم دیسک گردن خطرناک است؟
در موارد نادر، فتق دیسک گردن می‌تواند به جای ریشه عصبی، مستقیماً به نخاع فشار وارد کند. این وضعیت بسیار جدی است و نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد. علائم فشار بر نخاع (میلوپاتی) عبارتند از:
- مشکل در حفظ تعادل و راه رفتن: فرد ممکن است احساس کند پاهایش سست شده و در راه‌رفتن نامتعادل است.
- از دست دادن مهارت‌های حرکتی ظریف در دست‌ها: مشکل در انجام کارهایی مانند نوشتن یا بستن دکمه‌های لباس.
- ضعف یا بی‌حسی در هر دو دست یا پاها: برخلاف فشار روی ریشه عصبی که معمولاً یک طرفه است، فشار بر نخاع می‌تواند علائم دوطرفه ایجاد کند.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول
۱. شایع‌ترین علامت دیسک گردن چیست؟
شایع‌ترین علامت، دردی است که از گردن شروع شده و به شانه، بازو و دست‌ها کشیده می‌شود. این درد اغلب با بی‌حسی یا گزگز همراه است.
۲. آیا دیسک گردن می‌تواند باعث درد در انگشتان دست شود؟
بله، بسته به اینکه کدام دیسک دچار فتق شده باشد، درد و بی‌حسی می‌تواند تا انگشتان خاصی از دست نیز انتشار یابد. برای مثال، فتق دیسک بین مهره‌های C6 و C7 معمولاً باعث علائم در انگشت میانی می‌شود.
۳. آیا علائم دیسک گردن همیشه به صورت ناگهانی شروع می‌شوند؟
خیر. در بسیاری از موارد، علائم به دلیل فرسایش تدریجی دیسک به آرامی و در طول زمان ایجاد می‌شوند. با این حال، در موارد حاد که ناشی از یک آسیب ناگهانی است، علائم می‌توانند به سرعت و با شدت زیاد ظاهر شوند.
۴. برای درد گردن و دست چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر درد شما شدید است، با استراحت بهبود نمی‌یابد، یا با علائمی مانند ضعف عضلانی، بی‌حسی پیش‌رونده، یا مشکل در تعادل همراه است، باید در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه کنید.
