علت درد شانه هنگام خوابیدن چیست؟

درد شانه هنگام خواب یکی از مشکلات شایع و آزاردهنده ارتوپدی است که می‌تواند کیفیت خواب شبانه را مختل کرده و توانایی فرد برای انجام فعالیت‌های روزمره را کاهش دهد. بسیاری از افراد به دلیل درد شانه از خواب بیدار می‌شوند یا نمی‌توانند به راحتی به خواب بروند. درک علت اصلی این درد برای انتخاب روش درمانی مناسب و رسیدن به یک خواب آرام شبانه ضروری است.

علل درد شانه هنگام خواب

دلایل متعددی می‌توانند منجر به بروز درد شانه در هنگام خواب شوند، از جمله وضعیت نامناسب خوابیدن تا بیماری‌ها و آسیب‌های زمینه‌ای.

درد شانه هنگام خواب

1. تأثیر وضعیت خوابیدن

یکی از شایع‌ترین عواملی که می‌تواند باعث تحریک یا تشدید درد شانه شود، وضعیت خوابیدن است.

• خوابیدن به پهلو: خوابیدن به پهلو، به خصوص بر روی شانه آسیب‌دیده، فشار زیادی را بر مفصل شانه وارد می‌کند. این فشار می‌تواند باعث تحریک و تشدید درد شود. تحقیقات نشان داده است که ۶۷٪ از افرادی که به دنبال مراقبت برای درد شانه هستند، در همان سمتی که می‌خوابیدند، دچار درد شانه شده‌اند.
• خوابیدن روی شانه آسیب دیده: اگر شانه از قبل آسیب‌دیده باشد، خوابیدن روی آن می‌تواند درد را بدتر کند و خواب را مختل سازد.

2. آسیب‌ها و اختلالات شایع شانه

علاوه بر وضعیت خواب، چندین عارضه پزشکی می‌توانند هنگام خواب درد ایجاد کنند یا آن را تشدید نمایند. خوابیدن روی شانه آسیب‌دیده می‌تواند درد ناشی از این شرایط را تشدید کند.

آسیب روتاتور کاف (چرخاننده بازو)

روتاتور کاف مجموعه‌ای از تاندون‌ها و عضلات اطراف مفصل شانه است که استخوان بازو را به تیغه شانه متصل کرده و به ثبات و حرکت ایمن شانه کمک می‌کند. آسیب‌های روتاتور کاف شامل:

• تاندونیت (التهاب تاندون): التهاب و تحریک تاندون‌ها.
• پارگی جزئی یا کامل: آسیب فیزیکی به تاندون‌ها.
• علل آسیب: این آسیب‌ها ممکن است ناشی از صدماتی مانند افتادن با بازوی کشیده، بلند کردن ناگهانی اجسام سنگین، شرکت در ورزش‌هایی مانند بیس بال، تنیس یا قایقرانی که از مفصل شانه زیاد استفاده می‌کنند، یا فعالیت‌های مکرر مانند ساخت و ساز یا نقاشی باشند.
• علائم هنگام خواب: درد عمیق در شانه که هنگام خوابیدن روی شانه آسیب‌دیده بدتر می‌شود و می‌تواند دامنه حرکت را در خواب کاهش دهد.

حالت غلظ و مضر خوابیدن

بورسیت شانه

بورسیت‌ها کیسه‌های کوچک پر از مایع هستند که بافت‌های اطراف مفاصل را روان می‌کنند. التهاب این کیسه‌ها، که به آن بورسیت می‌گویند، یکی از دلایل متداول درد شانه است.

• علل بورسیت: اغلب ناشی از آسیب مستقیم به شانه یا حرکات تکراری است که مفصل شانه را بیش از حد درگیر می‌کند. در برخی موارد، علت ممکن است ناشناخته باشد.
• علائم هنگام خواب: درد موضعی که هنگام فشار به ناحیه، مانند زمان خوابیدن، بدتر می‌شود.

سندرم گیرافتادگی شانه

این سندرم گیر افتادن عصب شانه زمانی رخ می‌دهد که بافت‌های نرم اطراف روتاتور کاف هنگام حرکت بازو، روی بافت یا استخوان اطراف خود گیر می‌کنند.

• علل گیرافتادگی: می‌تواند ناشی از تورم تاندون‌ها (تاندونیت)، التهاب بورس (بورسیت)، یا وجود خار استخوانی باشد که باعث خمیده یا قلاب شدن استخوان شانه (آکرومیون) می‌شود.
• علائم هنگام خواب: دردی که ممکن است در شب بدتر شود و خواب را تحت تأثیر قرار دهد، به خصوص اگر فرد روی شانه آسیب‌دیده بچرخد.

آرتروز شانه (استئوآرتریت)

آرتروز یا استئوآرتریت شانه زمانی اتفاق می‌افتد که غضروف محافظ بین استخوان‌ها شروع به تجزیه شدن و ساییدگی می‌کند.

• علل آرتروز: به طور طبیعی با افزایش سن رخ می‌دهد. همچنین می‌تواند ناشی از صدمات قبلی مانند پارگی روتاتور کاف یا دررفتگی شانه باشد.
• علائم هنگام خواب: درد که در ابتدا هنگام حرکت بدتر می‌شود اما ممکن است در نهایت هنگام استراحت یا هنگام خواب نیز بدتر شود.

شانه یخ‌زده (Frozen Shoulder)

شانه یخ‌زده زمانی ایجاد می‌شود که بافت پیوندی در مفصل شانه ضخیم شده و حرکت را مختل می‌کند. این عارضه طی سه مرحله رخ می‌دهد:

1. مرحله انجماد (Freezing): با درد حین حرکت و کاهش دامنه حرکت.
2. مرحله یخ‌زده (Frozen): درد کاهش می‌یابد، اما شانه سفت شده و حرکت دشوار است.
3. مرحله گرم شدن (Thawing): دامنه حرکت به تدریج بهبود می‌یابد.

• علل شانه یخ‌زده: علت دقیق ناشناخته است. با این حال، بی‌حرکتی طولانی مدت شانه (مثلاً پس از آسیب یا جراحی) و بیماری‌هایی مانند دیابت خطر را افزایش می‌دهند.
• علائم هنگام خواب: درد ناشی از شانه یخ‌زده ممکن است عصرها بدتر شده و خواب را مختل کند.

درد شانه

4. سایر علل مهم

درد ارجاعی

گاهی اوقات درد شانه ناشی از آسیب به محل دیگری در بدن، معمولاً گردن یا عضله دوسر بازویی است. این نوع درد معمولاً هنگام حرکت شانه بدتر نمی‌شود.

• مشکلات گردنی (رادیکولوپاتی): فشردگی عصب در مهره‌های گردنی (C5-C6) می‌تواند باعث درد ارجاعی به شانه شود.
• بیماری‌های داخلی: بیماری‌های جدی مانند مشکلات قلبی (آنژین، حمله قلبی) ، بیماری‌های کبد، کیسه صفرا و مشکلات گوارشی مانند ریفلاکس معده  نیز می‌توانند باعث انتشار درد به شانه (بویژه شانه چپ یا راست) شوند.

کشیدگی عضلانی

کشیدگی یا گرفتگی عضلات شانه و کتف به دلیل فعالیت سنگین، ورزش‌های شدید یا وضعیت نامناسب بدن (مانند کار طولانی‌مدت با کامپیوتر یا بد خوابیدن) نیز از دلایل شایع درد هستند.

راهکارهای کاهش درد شانه هنگام خواب

برای به دست آوردن یک خواب شبانه آرام با وجود درد شانه، می‌توانید راهکارهایی را در پیش بگیرید که شامل تغییر وضعیت خواب و استفاده از درمان‌های محافظه‌کارانه هستند.

تنظیم وضعیت خواب

تنظیم وضعیت خواب می‌تواند فشار را از روی شانه آسیب‌دیده بردارد و درد را کاهش دهد.

نخوابیدن روی شانه دردناک

 از خوابیدن روی شانه‌ای که درد می‌کند، خودداری کنید و به جای آن سعی کنید روی سمت مقابل، به پشت، یا به روی شکم بخوابید (در مورد خوابیدن روی شکم بهتر است به دلیل فشار به ستون فقرات طولانی‌مدت نباشد).

استفاده از بالش حمایتی

• اگر به پهلو می‌خوابید: روی شانه سالم خود بخوابید و یک بالش اضافی را در مقابل خود بغل کنید. این کار از خم شدن شانه آسیب‌دیده به جلو و فشار آمدن به مفصل جلوگیری می‌کند.
• اگر به پشت می‌خوابید: یک بالش را زیر بازوی سمت دردناک خود قرار دهید. این وضعیت از افتادن شانه به سمت پایین و کشیده شدن عضلات و تاندون‌ها جلوگیری می‌کند.

انتخاب بالش مناسب برای سر

از بالش‌های نرم استفاده کنید که گردن شما را به خوبی پشتیبانی کند و از فشار آمدن زیاد به استخوان‌های گردن جلوگیری شود.

حالت غلظ و صحیح خوابیدن

درمان‌های محافظه‌کارانه و تغییر سبک زندگی

بسیاری از دلایل درد شانه به صورت اولیه با روش‌های محافظه‌کارانه درمان می‌شوند.

جراحی

در مواردی که آسیب‌ها شدید هستند، به درمان‌های محافظه‌کارانه پاسخ نمی‌دهند، یا شامل پارگی‌های کامل می‌شوند، ممکن است نیاز به اقدامات پیشرفته‌تری باشد. ممکن است برای ترمیم پارگی‌های شدید روتاتور کاف ، تخلیه یا برداشتن بورس آسیب‌دیده ، گسترش ناحیه اطراف کاف روتاتور در سندرم گیرافتادگی ، یا در موارد شدید آرتروز و شانه یخ‌زده (جراحی آرتروسکوپی برای برطرف کردن چسبندگی‌ها) توصیه شود.

تشخیص علت درد شانه

تشخیص دقیق علت درد شانه برای تعیین برنامه درمانی مناسب ضروری است. پزشک متخصص (ارتوپد یا متخصص طب فیزیکی) ابتدا سابقه پزشکی بیمار را بررسی کرده و معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. معاینه فیزیکی شامل بررسی حساسیت، تورم و محدوده حرکتی مفصل شانه است.

سپس از تست‌های تصویربرداری برای تشخیص دقیق‌تر استفاده می‌شود:

• عکس رادیوگرافی (اشعه ایکس): می‌تواند تنگ شدن فضای مفصلی، آرتروز، تومورها، شکستگی‌ها و بی‌ثباتی‌های استخوانی را آشکار سازد.
• MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی): یک روش غیرتهاجمی است که جزئیات عناصر عصبی و مشکلات مربوط به تاندون‌ها و رباط‌ها را نشان می‌دهد.
• CT اسکن: گاهی به عنوان جایگزینی برای MRI به کار می‌رود.
• نوار عصب و عضله (EMG و NCV): برای تشخیص مشکلات عصبی، بی‌حسی و گزگز در گردن، شانه و بازو استفاده می‌شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگرچه بسیاری از دردهای شانه با استراحت و داروهای بدون نسخه بهبود می‌یابند، اما در صورت مشاهده علائم زیر، مراجعه سریع به پزشک یا متخصص ارتوپدی ضروری است:

• درد شدید یا ناگهانی.
• دردی که بیش از چند هفته باقی بماند یا مداوم باشد.
• دردی که باعث اختلال شدید در خواب یا سبک زندگی شود.
• دردی که همراه با کاهش دامنه حرکتی یا ضعف دست باشد.
• دردی که بعد از یک ضربه یا آسیب خاص به وجود آمده باشد.
• اگر درد شانه (به ویژه شانه چپ) با علائمی مانند تنگی نفس، سرگیجه، عرق کردن ناگهانی یا انتشار به قفسه سینه، فک یا دست چپ همراه باشد، باید فوراً به اورژانس مراجعه کرد، زیرا ممکن است نشانه حمله قلبی باشد.

درد شانه

سوالات متداول

آیا وضعیت خواب می‌تواند تنها علت درد شانه باشد؟

وضعیت خواب، به ویژه خوابیدن به پهلو، می‌تواند فشار زیادی به شانه وارد کرده و درد را تشدید یا تحریک کند. با این حال، این تنها علت نیست و اغلب درد شانه ناشی از آسیب‌های زمینه‌ای مانند آسیب روتاتور کاف، بورسیت یا آرتروز است.

بهترین وضعیت خواب برای کسی که درد شانه دارد چیست؟

بهترین حالت این است که روی شانه آسیب‌دیده نخوابید. می‌توانید به پشت بخوابید و زیر بازوی سمت دردناک یک بالش قرار دهید. اگر به پهلو می‌خوابید، روی شانه سالم خود بخوابید و یک بالش را در آغوش بگیرید تا از افتادن شانه آسیب‌دیده به جلو جلوگیری شود.

علائم آسیب روتاتور کاف هنگام خواب چیست؟

آسیب روتاتور کاف می‌تواند باعث درد شدید یا عمیق در شانه شود که هنگام حرکت روی شانه آسیب‌دیده در خواب بدتر می‌شود و ممکن است باعث کاهش دامنه حرکتی شود.

درد شانه چپ و بازو در شب چه زمانی خطرناک است؟

اگر درد ناگهانی باشد و از شانه چپ و قفسه سینه به بازو، فک و دست چپ کشیده شود، به خصوص اگر با علائمی مانند تنگی نفس، سرگیجه و عرق کردن ناگهانی همراه باشد، می‌تواند نشان‌دهنده حمله قلبی باشد و نیاز به مراجعه فوری به اورژانس دارد.

آیا آرتروز شانه می‌تواند در شب درد ایجاد کند؟

بله، در حالی که درد آرتروز شانه در ابتدا هنگام حرکت بدتر می‌شود، در مراحل پیشرفته‌تر ممکن است هنگام استراحت یا هنگام خواب نیز بدتر شده و خواب را مختل کند.

چگونه می‌توانم از چرخیدن به روی شانه دردناک در خواب جلوگیری کنم؟ می‌توانید از یک بالش اضافی یا یک رول حوله در کنار خود استفاده کنید تا از چرخیدن ناخواسته به روی شانه دردناک در طول شب جلوگیری شود.

درد شانه هنگام خوابیدن

درد شانه هنگام خواب اغلب ناشی از وضعیت نامناسب خوابیدن (به ویژه خوابیدن به پهلو) و یا آسیب‌های زمینه‌ای مانند آسیب روتاتور کاف، بورسیت، آرتروز و شانه یخ‌زده است. برای کاهش درد، توصیه می‌شود از خوابیدن روی شانه آسیب‌دیده خودداری کرده و از بالش‌های حمایتی استفاده شود؛ در حالی که درمان‌های پزشکی شامل استراحت، داروهای ضدالتهاب، فیزیوتراپی و در موارد شدید، تزریق کورتون یا جراحی است.