درد پشت کمر سمت راست بالا می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. این درد می‌تواند تا جایی پیش برود که آزادی حرکت را از فرد گرفته و انجام کارهای روزمره را برای او دشوار کند. درد پشت کمر از پایه گردن شروع می‌شود و تا سمت راست قفسه سینه ادامه دارد.
علت چنین دردی اغلب به دلیل مشکلات ستون فقرات بوده و گاهی اوقات می‌تواند ناشی از شرایط جدی و بالقوه کشنده همچون عفونت ستون فقرات، سرطان ریه، آمبولی ریه یا التهاب کیسه صفرا باشد.
1. کشیدگی عضلات یا آسیب‌دیدگی
درد پشت کمر سمت راست بالا و کشیدگی عضلات
انجام فعالیت‌های بیش از حد یا حرکات تکراری مانند انجام ورزش‌های سنگین، خم شدن روی رایانه و غیره، می‌توانند منجر به کشیدگی عضلات شوند و این کشیدگی، درد پشت کمر سمت راست بالا را به همراه دارد.
پیچ‌خوردگی ناگهانی، بلند کردن اجسام سنگین، سقوط، برخورد اتومبیل یا ضربه ناگهانی نیز موارد دیگری هستند که می‌توانند منجر به ایجاد چنین دردی شوند.
2. فشار روی اعصاب نخاعی
فتق دیسک عارضه‌ای است که می‌تواند در اثر بلند کردن اجسام سنگین یا ضربه ناگهانی رخ دهد. به چنین حالتی لغزش یا پارگی دیسک نیز می‌گویند. با پاره شدن دیسک، به اعصاب نخاعی فشار وارد خواهد شد. این عارضه بیشتر در ناحیه کمر دیده می‌شود و ایجاد درد در قسمت فوقانی کمر را به همراه دارد.
3. شکستگی مهره‌ها
شکستگی مهره‌ها عارضه‌ای است که در اثر ضربه ناشی از سقوط، برخورد ورزشی، تصادف اتومبیل یا آسیب‌های دیگر ایجاد خواهد شد. این عارضه که شکستگی یا تکه تکه شدن استخوان‌های ستون فقرات را به همراه دارد، باعث گیر افتادگی یا سوراخ شدن نخاع یا اعصاب شده و یکی از شایع‌ترین علت‌های درد پشت کمر سمت راست بالا خواهد بود.
4. آستئوآرتریت
آستئوآرتریت عارضه‌ای است که مفاصل بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند ستون فقرات را درگیر کند. با درگیر شدن ستون فقرات، درد در ناحیه پشت کمر به ویژه در سمت راست بالا احساس خواهد شد. همچنین، آستئوآرتریت می‌تواند باعث تنگی کانال نخاعی شود که فشار بر اعصاب نخاعی را افزایش داده و درد، بی‌حسی و ضعف در ناحیه کمر و پاها را به دنبال دارد.
5. استرس
درد پشت کمر سمت راست بالا و استرس
احساساتی همچون عصبی بودن، استرس و اضطراب می‌توانند باعث کمردرد شوند. وقتی بدن استرس را احساس کند، برای پاسخ آماده جنگ شده و خود را برای یک چالش بزرگ آماده می‌کند. این وضعیت می‌تواند عضلات را سفت کند و درد پشت کمر سمت راست بالا را به همراه داشته باشد.
6. آسیب‌های دیسک کمر
یکی از علت‌های درد پشت کمر سمت راست بالا، آسیب دیدن دیسک‌های ستون فقرات است. دیسک‌ها به عنوان ضربه‌گیر عمل می‌کنند و برای جلوگیری از سایش ستون فقرات، فشار را تقسیم می‌کنند.
گاهی دیسک در برخی نواحی می‌تواند دچار فرسودگی یا آسیب شود و در داخل کانال نخاع خار‌های استخوانی ایجاد کند که با تنگ کردن کانال نخاع، روی نخاع و ستون فقرات فشار وارد می‌کنند.
علائم تنگی کانال نخاع شامل درد کمر و همچنین احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن در پاها و باسن است. اگر ریشه‌های عصبی شما در سمت راست نخاع تحت فشار باشند، درد و سوزش را در سمت راست کمر احساس خواهید کرد. در موارد شدیدتر، این درد با ضعف در پاها همراه است.
7. بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری
کلیه‌ها در دو طرف ستون فقرات واقع شده‌اند و یکی از علت‌های شایع درد پشت کمر سمت راست بالا هستند. از مهم‌ترین مشکلاتی که می‌تواند باعث درد کلیه و مجاری آن شود، می‌توان به عفونت‌ها اشاره کرد. این بیماری علاوه بر دردهای شدیدی که در ناحیه کمر ایجاد می‌کند، سوزش، تغییر رنگ و تکرر ادرار را نیز به همراه دارد.
8. مشکلات مفصل فاست
مفاصل فاست، مفاصل کوچکی هستند که باعث اتصال مهره‌های ستون فقرات به هم شده و نقش مهمی را در حرکت و ثبات ستون فقرات ایفا می‌کنند. وقتی این مفاصل دچار مشکل می‌شوند، می‌توانند درد پشت کمر سمت راست بالا را ایجاد کنند. مفاصل فاست معمولا به دلیل آرتروز یا آسیب به غضروف مفصل دچار مشکل می‌شوند.
با تخریب غضروف، استخوان‌ها به هم نزدیک‌تر شده و باهم ساییده می‌شوند که این امر درد، التهاب و محدودیت حرکت را به همراه دارد. درد ناشی از مشکلات مفصل فاست می‌تواند به صورت موضعی در ناحیه مفصل یا به صورت ارجاعی در سایر نواحی همچون شانه یا گردن احساس شود.
9. وضعیت نامناسب بدن
وضعیت نامناسب بدن می‌تواند باعث فشار آمدن به عضلات، مفاصل و رباط‌های ستون فقرات شده و درد در ناحیه پشت کمر، به‌ویژه سمت راست بالا را به همراه داشته باشد. به‌عنوان‌مثال قوز کردن یا خم شدن بیش‌ازحد به سمت جلو، باعث کشیدگی عضلات پشت و ضعف عضلات شکمی می‌شود.
چنین حالتی، فشار بیشتری را بر مهره‌ها و مفاصل فاست وارد کرده و باعث درد و التهاب می‌شود.
علاوه بر این، نشستن طولانی مدت در یک وضعیت ثابت نیز می‌تواند باعث گرفتگی عضلات و درد در ناحیه کمر شود.
درمان غیر جراحی برای درد کمر سمت راست بالا
درمان درد پشت کمر سمت راست بالا به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. در ادامه به برخی از روش‌های رایج اشاره خواهیم کرد:
1. استراحت
استراحت برای درمان درد کمر سمت راست بالا
در بسیاری از مواقع، برای کاهش بار وارده بر ستون فقرات و عضلات درگیر، پزشک استراحت را توصیه می‌کند. در مرحله حاد درد، استراحت کوتاه مدت و به صورت دراز کشیدن در وضعیت راحت و استفاده از بالش برای حمایت از قوس کمر و زانوها خواهد بود.
علاوه بر این، فرد باید از انجام فعالیت‌هایی که درد را تشدید می‌کند همچون بلند کردن اجسام سنگین، خم شدن یا نشستن طولانی مدت اجتناب کند.
ترکیب استراحت درمانی با دیگر روش‌هایی همچون فیزیوتراپی، داروها و اصلاح وضعیت بدن، می‌تواند بهترین نتیجه را به همراه داشته باشد.
2. داروهای مسکن و ضدالتهاب
داروهای مسکن و ضدالتهاب می‌توانند نقش مهمی را در مدیریت درد پشت کمر سمت راست بالا ایفا کنند. استفاده از داروهای مسکن ساده همچون استامینوفن از طریق مهار تولید پروستاگلاندین ها در سیستم عصبی مرکزی، می‌تواند منجر به کاهش درد شود.
علاوه بر این، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی همچون ایبوپروفن، ناپروکسن و دیکلوفناک نیز تولید پروستاگلاندین ها را در بافت‌های محیطی کاهش می‌دهند و تسکین التهاب و درد را به همراه دارند.
3. فیزیوتراپی
فیزیوتراپی برای درمان درد پشت کمر سمت راست بالا
در روش فیزیوتراپی برای کمردرد، فیزیوتراپیست بعد از ارزیابی دقیق وضعیت بیمار، برنامه درمانی مناسبی را برای او در نظر می‌گیرد. این برنامه شامل تکنیک‌های دستی، تمرینات ورزشی و مدالیته های فیزیکی خواهد بود.
تکنیک‌های دستی همچون موبیلیزاسیون، باعث بهبود حرکت و کاهش درد در مفاصل فاست و دیگر ساختارهای ستون فقرات می‌شوند. تمرینات ورزشی نیز افزایش انعطاف‌پذیری و بهبود کنترل حرکتی را به همراه دارند. مدالیته های فیزیکی مانند اولتراسوند، الکتروتراپی و لیزر پرتوان، به کاهش درد و التهاب کمک می‌کنند.
4. گرما و سرمادرمانی
گرما و سرما درمانی دو روش غیرتهاجمی هستند که می‌توانند در مدیریت درد پشت کمر سمت راست بالا به ویژه در فازهای حاد و مزمن موثر باشند. سرمادرمانی از طریق انقباض عروق خونی و کاهش جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده، منجر به کاهش التهاب، تورم و درد خواهد شد.
گرمادرمانی نیز با گشاد کردن عروق خونی و افزایش جریان خون، به شل شدن عضلات منقبض، کاهش اسپاسم و بهبود انعطاف‌پذیری کمک می‌کند.
نکته مهمی که در استفاده از این دو روش درمانی باید مورد توجه قرار بگیرد، این است که استفاده بیش‌ازحد از هر دوی آن‌ها می‌تواند آسیب بافتی را به همراه داشته باشد.
5. تزریق
تزریق داروهای ضدالتهابی یا بی‌حسی موضعی به ناحیه دردناک می‌تواند کاهش درد و بهبود عملکرد را به همراه داشته باشد. انواع مختلفی از تزریق‌هایی که برای کاهش درد پشت کمر سمت راست بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل تزریق اپیدورال، تزریق مفصل فاست و تزریق نقاط ماشه‌ای می‌شوند.
- تزریق اپیدورال با تزریق کورتیکواستروئید به فضای اپیدورال، التهاب و درد فتق دیسک یا تنگی کانال نخاعی را کاهش می‌دهد.
- تزریق مفصل فاست با تزریق بی‌حسی موضعی و کورتیکواستروئید به مفصل فاست، درد ناشی از آرتروز را کاهش می‌دهد.
- تزریق نقاط ماشه‌ای با تزریق بی‌حسی موضعی به نقاط حساس در عضلات، درد عضلانی و اسپاسم را کاهش می‌دهد.
6. ماساژ
ماساژدرمانی از طریق اعمال فشار و حرکات منظم بر روی بافت‌های نرم، باعث کاهش تنش عضلانی، بهبود جریان خون و همچنین کاهش درد می‌شود. ماساژدرمانی باید حتما توسط متخصص ماساژ آموزش‌دیده انجام شود تا آسیب‌های احتمالی به وجود نیاید.
7. طب سوزنی
طب سوزنی برای درمان درد پشت کمر
درای نیدلینگ یا طب سوزنی برای کاهش درد کمر، یک روش درمانی سنتی چینی است که با تحریک نقاط خاصی در بدن، منجر به کاهش درد و بازگرداندن تعادل انرژی می‌شود. در این روش از طریق تحریک مسیرهای انرژی (مریدین ها)، مواد شیمیایی طبیعی همچون اندورفین‌ها در بدن آزاد شده و کاهش درد و التهاب را به همراه خواهند داشت.
8. اصلاح وضعیت بدن
اصلاح وضعیت بدن شامل آموزش و تمرین تکنیک‌های صحیح نشستن، ایستادن و خوابیدن می‌شود. در حالت نشسته باید از پشتی مناسب استفاده کنید و پاها را صاف روی زمین قرار دهید. در حالت ایستاده، باید وزن بدن را به طور مساوی روی هر دو پا توزیع کنید و در حالت خوابیده نیز باید از تشک و بالش مناسب استفاده شود تا ستون فقرات در وضعیت طبیعی قرار بگیرند.
سخن پایانی
درد پشت کمر سمت راست بالا، مشکلی شایع است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. تشخیص دقیق علت درد و انتخاب روش درمانی مناسب، از اهمیت بالایی برخوردار است. درمان‌های غیر جراحی، مانند فیزیوتراپی، داروها و اصلاح وضعیت بدن، معمولا اولین خط درمان هستند.
در موارد شدیدتر، ممکن است تزریق یا جراحی لازم باشد. با رعایت اصول بهداشت ستون فقرات، انجام ورزش‌های منظم و حفظ وزن مناسب، می‌توان از بروز درد پشت کمر پیشگیری کرد.
