بورسیت چیست؟ نشانه‌ها و دلایل شایع التهاب در مفاصل بدن

بورسیت چیست؟ شاید تا به حال متوجه درد یا تورم مفصلتان شده باشید و ندانسته باشید دلیل آن چیست. بورسیت همان التهاب بورس‌ها است؛ کیسه‌های کوچکی پر از مایع که مثل بالشتکی بین استخوان‌ها و تاندون‌ها قرار گرفته و جلوی اصطکاک را می‌گیرند. وقتی این کیسه‌ها ملتهب شوند، مفصل دردناک و حساس می‌شود و ممکن است حرکت دادن آن سخت شود.

شناخت بورسیت اهمیت زیادی دارد، چون می‌تواند کارهای روزمره، ورزش یا حتی نشستن و راه رفتن را تحت تاثیر قرار دهد. هدف این مطلب از فیزیوتراپی راحیل این است که به همه سوالات شما درباره بورسیت پاسخ دهد و راهکارهای ساده و کاربردی برای مقابله با آن ارائه کند.

بیماری بورسیت

بیماری بورسیت چیست و چگونه مفصل را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟

بیماری بورسیت چیست؟ به زبان ساده، بورسیت التهاب بورس‌ها است؛ کیسه‌های کوچک پر از مایع که بین استخوان‌ها، تاندون‌ها و عضلات قرار دارند و مثل بالشتک از مفصل محافظت می‌کنند. وقتی این کیسه‌ها ملتهب شوند، مفصل دچار درد، تورم و حساسیت می‌شود و حرکت دادن آن می‌تواند سخت و آزاردهنده شود.

بورسیت می‌تواند در هر مفصلی ایجاد شود، اما شایع‌ترین آن‌ها شامل شانه، آرنج، لگن، زانو و پاشنه پا هستند. التهاب بورس معمولاً به دلیل فشار زیاد، حرکات تکراری، ضربه یا حتی عفونت ایجاد می‌شود. شناخت بیماری بورسیت و علائم آن کمک می‌کند تا بتوانید سریع‌تر مشکل را تشخیص دهید و از پیشرفت آن جلوگیری کنید.

انواع بورسیت؛ شناخت کامل شکل‌ها و محل‌های التهاب

بورسیت می‌تواند در مفاصل مختلف ایجاد شود و بسته به محل و علت التهاب، علائم و شدت آن متفاوت است. شناخت انواع بورسیت به شما کمک می‌کند راحت‌تر علائم را تشخیص دهید و درمان مناسب را انتخاب کنید. در ادامه، انواع بورسیت بر اساس محل مفصل و علت آن توضیح داده می‌شود.

انواع بورسیت بر اساس محل مفصل؛ التهاب در هر نقطه از بدن

بورس‌ها در مفاصل مختلف بدن وجود دارند و هر یک می‌توانند دچار التهاب شوند. شناخت محل دقیق بورسیت به تشخیص و درمان سریع کمک می‌کند.

• بورسیت شانه چیست؟ التهاب بورس‌های شانه که باعث درد هنگام حرکت دادن دست‌ها به بالا یا عقب می‌شود.
• بورسیت آرنج چیست؟ التهاب بورس پشت آرنج که معمولاً با تورم، حساسیت و درد در حرکت آرنج همراه است.
• بورسیت لگن چیست؟ التهاب بورس‌های لگن، به خصوص در قسمت بیرونی ران که با درد هنگام راه رفتن یا نشستن طولانی همراه است.
• بورسیت زانو چیست؟ التهاب بورس جلوی زانو که معمولاً در افرادی که زیاد زانو می‌زنند دیده می‌شود.
• بورسیت پاشنه چیست؟ التهاب بورس پشت پاشنه که هنگام راه رفتن یا دویدن باعث درد می‌شود.
• بورسیت ران چیست؟ التهاب بورس‌های ناحیه ران که ممکن است حرکت پا را محدود کند و با درد هنگام راه رفتن همراه باشد.

این تقسیم‌بندی بر اساس محل مفصل کمک می‌کند تا سریع‌تر بفهمیم التهاب در کجا ایجاد شده و چه نوع درمانی مناسب است.

انواع بورسیت

انواع بورسیت بر اساس علت ایجاد؛ چرا بورس‌ها ملتهب می‌شوند؟

بورسیت تنها به دلیل محل مفصل ایجاد نمی‌شود، بلکه عوامل مختلفی باعث التهاب آن می‌شوند. شناخت علت التهاب می‌تواند مسیر درمان را کوتاه‌تر کند.

• بورسیت ناشی از فشار یا حرکات تکراری: انجام فعالیت‌های تکراری یا فشار طولانی روی مفصل باعث التهاب می‌شود.
• بورسیت عفونی: التهاب ناشی از باکتری که معمولاً با تورم، قرمزی و تب همراه است.
• بورسیت مرتبط با بیماری‌های زمینه‌ای: بیماری‌هایی مانند آرتروز، نقرس یا روماتیسم می‌توانند زمینه‌ساز بورسیت شوند. در این شرایط، انجام اقداماتی مثل فیزیوتراپی برای آرتروز علاوه بر کنترل بیماری اصلی، می‌تواند از شدت گرفتن التهاب بورس نیز جلوگیری کند.

با درک علت التهاب، می‌توان روش درمانی مناسب و پیشگیری از بازگشت مشکل را انتخاب کرد.

در این بخش، شما با انواع بورسیت زانو، انواع بورسیت لگن و سایر مفاصل آشنا شدید و فهمیدید که مکان التهاب و علت آن چقدر در تشخیص و درمان اهمیت دارد.

علل بورسیت؛ چرا بورس‌ها دچار التهاب می‌شوند؟

بورسیت چیست و چرا رخ می‌دهد؟ بورسیت یا التهاب کیسه‌های پر از مایع در مفاصل می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. شناخت این علل کمک می‌کند تا راهکارهای پیشگیری و درمان مناسب‌تر انتخاب شود. علل شایع بورسیت:

• حرکات تکراری و فشار بیش‌ازحد: انجام فعالیت‌های مکرر مثل بلند کردن دست‌ها برای مدت طولانی، زانو زدن یا دویدن زیاد باعث تحریک بورس‌ها و التهاب آن‌ها می‌شود.
• ضربه یا آسیب مستقیم: سقوط، برخورد یا ضربه مستقیم به مفصل می‌تواند باعث التهاب و تورم بورس شود.
• بیماری‌های زمینه‌ای: بیماری‌هایی مانند آرتروز، نقرس یا روماتیسم می‌توانند زمینه‌ساز التهاب بورس‌ها شوند و خطر بورسیت را افزایش دهند.
• عفونت باکتریایی (بورسیت عفونی): ورود باکتری به بورس، معمولاً از طریق زخم یا جراحی، باعث التهاب شدید، قرمزی، تورم و گاهی تب می‌شود.
• سن و کاهش انعطاف‌پذیری مفصل: با افزایش سن، مفاصل و بورس‌ها کمتر انعطاف‌پذیر می‌شوند و بیشتر در معرض التهاب قرار دارند.

شناخت دقیق این علل کمک می‌کند تا بتوانیم روش‌های پیشگیری را بهتر انتخاب کنیم و در صورت بروز التهاب، سریع‌تر به درمان مناسب دسترسی داشته باشیم.

علائم بورسیت؛ چگونه التهاب بورس‌ها خود را نشان می‌دهد؟

تشخیص بورسیت در مراحل اولیه می‌تواند از پیشرفت التهاب و درد شدید جلوگیری کند. بورسیت معمولاً با مجموعه‌ای از علائم مشخص ظاهر می‌شود که شناخت دقیق آن‌ها کمک می‌کند سریع‌تر به درمان مناسب دسترسی پیدا کنید. علائم شایع بورسیت:

• درد موضعی: درد در ناحیه مفصل آسیب‌دیده یکی از اولین و رایج‌ترین علائم است. این درد معمولاً هنگام حرکت دادن مفصل، فشار دادن آن یا حتی هنگام لمس ملایم تشدید می‌شود. برای مثال، در بورسیت شانه، بالا بردن دست باعث افزایش درد می‌شود و در بورسیت زانو، خم کردن یا زانو زدن دردناک است.
• تورم: التهاب باعث تجمع مایع در بورس ملتهب می‌شود و ناحیه اطراف مفصل متورم و گاهی برجسته به نظر می‌رسد. این حالت شبیه ورم زانو است و می‌تواند باعث شود مفصل غیرعادی یا بزرگ‌تر از حالت طبیعی دیده شود و حرکت مفصل کمی سخت‌تر گردد.
• حساسیت و گرما: مفصل ملتهب معمولاً نسبت به لمس بسیار حساس است. علاوه بر آن، ناحیه التهاب ممکن است گرم‌تر از سایر قسمت‌های بدن شود که نشانه واکنش التهابی است. این علامت به ویژه در بورسیت عفونی واضح‌تر است.
• محدودیت حرکت: التهاب بورس باعث کاهش دامنه حرکتی مفصل می‌شود. حرکت دادن مفصل دردناک است و فرد ممکن است نتواند دست یا پا را به طور کامل حرکت دهد. این مشکل در فعالیت‌های روزمره مانند نشستن، بلند شدن، دویدن یا بلند کردن اشیا خود را نشان می‌دهد.
• قرمزی و تب (در بورسیت عفونی): در مواردی که التهاب ناشی از عفونت باکتریایی است، پوست روی مفصل قرمز و گرم می‌شود و فرد ممکن است دچار تب و حس بیماری عمومی شود. این نوع بورسیت نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد تا از گسترش عفونت جلوگیری شود.

شناخت دقیق این علائم به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر متوجه شوید که التهاب بورس رخ داده و اقدامات درمانی مناسب مانند استراحت، دارو، فیزیوتراپی و در صورت لزوم مراجعه به پزشک را انجام دهید.

تشخیص بورسیت؛ چگونه پزشک التهاب بورس را شناسایی می‌کند؟

تشخیص بورسیت مرحله مهمی در درمان است، زیرا تعیین دقیق نوع، محل و علت التهاب به انتخاب روش درمانی مناسب کمک می‌کند. پزشک معمولاً از چند روش برای تشخیص استفاده می‌کند که هم ساده و غیرتهاجمی هستند و هم دقیق. روش‌های تشخیص بورسیت:

1. شرح حال و معاینه فیزیکی

پزشک ابتدا درباره علائم شما سوال می‌کند: درد از کی شروع شده، چه فعالیت‌هایی باعث تشدید درد می‌شوند و آیا تورم یا قرمزی مشاهده شده است. سپس مفصل را معاینه می‌کند تا حساسیت، تورم، گرما و محدودیت حرکت را بررسی کند. این مرحله کمک می‌کند محل التهاب و شدت آن مشخص شود.

2. تصویربرداری (X-ray، MRI، سونوگرافی)

• X-ray: برای بررسی استخوان‌ها و رد کردن مشکلات استخوانی مانند شکستگی یا آرتروز استفاده می‌شود.
• MRI: تصاویر دقیق از بافت‌های نرم مثل بورس، تاندون و عضلات ارائه می‌دهد و به تشخیص التهاب کمک می‌کند.
• سونوگرافی: روشی سریع و بدون درد برای مشاهده تجمع مایع در بورس و التهاب آن است.

3. آزمایش خون در صورت شک به عفونت

اگر پزشک مشکوک باشد که التهاب ناشی از عفونت باکتریایی است، آزمایش خون درخواست می‌کند تا وجود عفونت، میزان التهاب و پاسخ سیستم ایمنی بدن بررسی شود. این مرحله برای بورسیت عفونی بسیار حیاتی است.

تشخیص دقیق بورسیت به شما و پزشک کمک می‌کند تا روش درمانی مناسب، از استراحت و دارو گرفته تا فیزیوتراپی یا تزریق، انتخاب شود و از پیشرفت مشکل جلوگیری شود.

فیزیوتراپی برای درمان بورسیت

درمان بورسیت؛ راه‌های بهبود التهاب مفصل

برای اینکه بدانیم درمان بورسیت چیست، باید اول درک کنیم که شدت و علت التهاب می‌تواند در هر فرد متفاوت باشد. درمان‌ها معمولاً از روش‌های ساده و غیرجراحی شروع می‌شوند و در صورت نیاز به سمت درمان‌های پزشکی و حتی جراحی پیش می‌روند. هدف اصلی، کاهش درد، بهبود حرکت مفصل و جلوگیری از بازگشت مشکل است.

1. درمان‌های غیرجراحی؛ اولین قدم در کنترل بورسیت

بیشتر موارد بورسیت با درمان‌های ساده و غیرجراحی قابل کنترل هستند. این روش‌ها هم درد را کاهش می‌دهند و هم به بهبود حرکت مفصل کمک می‌کنند. روش‌های غیرجراحی شامل موارد زیر می‌شوند:

• استراحت و پرهیز از فعالیت‌های مکرر: کاهش یا توقف فعالیت‌هایی که باعث فشار روی مفصل می‌شوند (مثل زانو زدن طولانی یا حرکات تکراری دست) به بورس فرصت می‌دهد تا التهابش کاهش یابد.
• کمپرس یخ یا گرما: گذاشتن یخ در روزهای ابتدایی التهاب می‌تواند تورم و درد را کم کند. پس از چند روز، استفاده از گرما باعث افزایش گردش خون و تسریع روند بهبودی می‌شود.
• دارو برای درمان بورسیت: داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن) معمولاً برای کاهش درد و التهاب تجویز می‌شوند. این داروها به بیمار کمک می‌کنند راحت‌تر حرکت کند و کیفیت زندگی بهتری داشته باشد.
• فیزیوتراپی بورسیت زانو: تمرینات تخصصی فیزیوتراپی برای زانو باعث تقویت عضلات ران و ساق می‌شوند و فشار روی بورس زانو را کاهش می‌دهند. این روش همچنین به افزایش دامنه حرکتی مفصل کمک می‌کند.
• فیزیوتراپی بورسیت شانه: در بورسیت شانه، تمرینات کششی و تقویتی نقش مهمی دارند. این تمرینات با افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش التهاب، نقش مهمی در درمان درد شانه با فیزیوتراپی دارند و حرکت دست‌ها را آسان‌تر می‌کنند.
• فیزیوتراپی بورسیت لگن: فیزیوتراپی در لگن شامل تمریناتی برای تقویت عضلات باسن و ران است. این کار باعث کاهش فشار روی بورس لگن شده و به بیمار کمک می‌کند راحت‌تر بنشیند و راه برود.

درمان‌های غیرجراحی پایه اصلی کنترل بورسیت هستند و در بسیاری از بیماران بدون نیاز به اقدامات دیگر، التهاب و درد به‌طور چشمگیری کاهش پیدا می‌کند.

2. درمان‌های پزشکی؛ زمانی که التهاب بیشتر است

اگر درمان‌های اولیه و غیرجراحی نتیجه کافی نداشته باشند، پزشک سراغ درمان‌های پزشکی می‌رود. این روش‌ها معمولاً سریع‌تر التهاب را کنترل می‌کنند و برای موارد متوسط تا شدید مناسب‌اند. روش‌های پزشکی شامل موارد زیر می‌شوند:

• تزریق کورتیزون: تزریق داروی ضدالتهابی مستقیم به داخل بورس باعث کاهش سریع درد و تورم می‌شود. این روش معمولاً زمانی انجام می‌شود که داروهای خوراکی و استراحت کافی نبوده‌اند.
• تخلیه مایع بورس: در صورت تجمع زیاد مایع در بورس، پزشک با یک سوزن آن را تخلیه می‌کند. این کار هم فشار مفصل را کم می‌کند و هم امکان بررسی مایع برای تشخیص عفونت را فراهم می‌سازد.
• آنتی‌بیوتیک‌ها (در بورسیت عفونی): اگر التهاب ناشی از عفونت باکتریایی باشد، پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند تا عفونت از بین برود و التهاب کنترل شود.

این روش‌ها بیشتر در شرایطی استفاده می‌شوند که درد شدید باشد یا بیمار نتواند با روش‌های ساده‌تر بهبود پیدا کند.

3. جراحی بورسیت؛ آخرین گزینه درمانی

جراحی برای بورسیت معمولاً نادر است و تنها زمانی انجام می‌شود که تمام روش‌های قبلی نتوانسته باشند مشکل را حل کنند یا بورسیت به‌صورت مزمن و شدید ادامه داشته باشد. روش‌های جراحی شامل موارد زیر می‌شوند:

• برداشتن بورس ملتهب: در این روش، بورس آسیب‌دیده به‌طور کامل برداشته می‌شود تا التهاب و درد برطرف گردد.
• ترمیم ساختارهای اطراف مفصل: در برخی موارد، جراح تغییراتی در تاندون‌ها یا استخوان اطراف مفصل ایجاد می‌کند تا فشار روی بورس کاهش یابد.

بعد از جراحی، دوره توان‌بخشی و فیزیوتراپی ضروری است تا مفصل دوباره قدرت و دامنه حرکتی طبیعی خود را پیدا کند.

پیشگیری از بورسیت؛ راهکارهایی برای مراقبت از مفاصل

بورسیت اگرچه می‌تواند دردناک و محدودکننده باشد، اما با رعایت چند نکته ساده در سبک زندگی می‌توان از بروز آن تا حد زیادی جلوگیری کرد. پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، چون مانع درد، محدودیت حرکتی و درمان‌های طولانی‌مدت می‌شود. راه‌های پیشگیری از بورسیت:

• گرم کردن قبل از فعالیت: انجام حرکات کششی قبل و بعد از تمرین باعث می‌شود عضلات و مفاصل آماده‌تر شوند و فشار کمتری به بورس‌ها وارد شود، که این کار نقش مهمی در پیشگیری از بورسیت دارد.
• پرهیز از حرکات تکراری: تکرار یک حرکت خاص (مثل خم شدن یا بلند کردن مداوم دست‌ها) می‌تواند به مرور باعث التهاب بورس شود. بهتر است حرکات تغییر داده شوند یا بین آن‌ها استراحت کوتاه داشته باشید.
• استفاده از تجهیزات محافظ: پوشیدن زانوبند، مچ‌بند یا کفش مناسب می‌تواند فشار روی مفاصل را کم کند و از التهاب بورس جلوگیری نماید.
• اصلاح وضعیت بدن: نشستن و ایستادن صحیح نقش مهمی در سلامت مفاصل دارد. خمیده نشستن یا قرار گرفتن طولانی در یک وضعیت باعث افزایش فشار روی بورس‌ها می‌شود.
• حفظ وزن مناسب: اضافه‌وزن فشار بیشتری بر مفاصلی مثل زانو، لگن و مچ پا وارد می‌کند و خطر بورسیت را افزایش می‌دهد.
• تقویت عضلات با ورزش‌های سبک: تمرینات کم‌فشار مثل شنا، پیاده‌روی یا یوگا به تقویت عضلات اطراف مفاصل کمک می‌کنند و نقش حمایتی آن‌ها را افزایش می‌دهند.

با رعایت این نکات ساده می‌توان احتمال بروز بورسیت را به میزان زیادی کاهش داد. مراقبت از مفاصل نه‌تنها از التهاب بورس جلوگیری می‌کند، بلکه کیفیت زندگی و فعالیت‌های روزمره شما را هم بهبود می‌بخشد.

چه زمانی برای بورسیت باید به پزشک مراجعه کرد

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟ تشخیص به‌موقع برای جلوگیری از عوارض

گاهی بورسیت با استراحت و درمان‌های ساده بهبود پیدا می‌کند، اما در برخی شرایط لازم است حتماً به پزشک مراجعه کنید تا از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود. مواردی که مراجعه به پزشک ضروری است:

• درد شدیدی که با استراحت و داروهای ساده بهبود پیدا نمی‌کند.
• تورم و قرمزی واضح روی مفصل.
• محدودیت شدید در حرکت دست یا پا.
• تب یا احساس گرما در محل التهاب (نشانه احتمالی عفونت).
• عود مکرر بورسیت با وجود درمان‌های اولیه.

در چنین شرایطی، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است تا درمان مناسب و به‌موقع آغاز شود.

زندگی با بورسیت؛ نکاتی برای مدیریت بهتر درد و التهاب

زندگی با بورسیت به معنای توقف کامل فعالیت‌ها نیست. با رعایت چند نکته ساده می‌توان درد را کنترل و فعالیت‌های روزمره را ادامه داد. راهکارهای مدیریت بورسیت در زندگی روزمره:

• استفاده از کمپرس سرد یا گرم در مواقع درد.
• داشتن برنامه منظم برای ورزش‌های سبک و کششی.
• استفاده از کفش و وسایل حمایتی مناسب.
• تقسیم فعالیت‌های سنگین به بخش‌های کوچک‌تر برای کاهش فشار.
• گوش دادن به بدن؛ در صورت درد، توقف فعالیت و استراحت کوتاه.

با این روش‌ها می‌توان کیفیت زندگی را حفظ کرد و از تشدید التهاب جلوگیری نمود.

جمع‌بندی؛ نکات پایانی درباره بورسیت

بورسیت یک التهاب رایج در اطراف مفاصل است که می‌تواند باعث درد و محدودیت حرکتی شود. خوشبختانه با شناخت علائم، مراجعه به‌موقع به پزشک و رعایت روش‌های پیشگیری، می‌توان به‌خوبی آن را کنترل کرد. یادمان باشد:

• بورسیت در بیشتر موارد با درمان‌های ساده مثل استراحت، دارو و فیزیوتراپی قابل کنترل است.
• مراجعه زودهنگام به پزشک مانع از عوارض جدی می‌شود.
• پیشگیری و سبک زندگی سالم بهترین راه برای محافظت از مفاصل است.

در کل، آگاهی از اینکه بورسیت چیست و چگونه می‌توان با آن کنار آمد، به ما کمک می‌کند تا سلامت مفاصلمان را بهتر حفظ کنیم و فعالیت‌های روزانه را بدون درد ادامه دهیم.

سوالات متداول در مورد بورسیت چیست

آیا بورسیت بیماری خطرناکی است؟

خیر. بورسیت معمولاً خطرناک نیست و با درمان‌های ساده بهبود پیدا می‌کند؛ اما در صورت عفونت یا عدم درمان، می‌تواند باعث مشکلات جدی‌تر شود.

بورسیت بیشتر در چه سنی رخ می‌دهد؟

بورسیت در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد، اما در افراد بالای ۴۰ سال به دلیل فرسودگی مفاصل و حرکات تکراری شایع‌تر است.

آیا بورسیت مسری است؟

خیر. بورسیت هیچ‌گونه خاصیت مسری ندارد. تنها در موارد عفونی نیاز به مراقبت و درمان ویژه دارد.

بورسیت چقدر طول می‌کشد تا خوب شود؟

اگر خفیف باشد، طی چند روز تا چند هفته با استراحت و درمان ساده بهبود می‌یابد. در موارد شدید یا مزمن، روند بهبود ممکن است ماه‌ها طول بکشد.

آیا بورسیت می‌تواند دوباره برگردد؟

بله. اگر علت اصلی مثل حرکات تکراری یا فشار زیاد روی مفصل اصلاح نشود، احتمال عود بورسیت وجود دارد.