درمان خانگی سیاتیک ممکن است، اما اگر به شکل اصولی و زیر نظر یک متخصص انجام شود. سیاتیک دردی به همراه دارد که گاهی اوقات شرایط زندگی نرمال را تغییر می‌دهد. این مشکل ممکن است در روند کار، زندگی، فعالیت و حتی میزان سلامت فرد مبتلا اثر بگذارد.
در بیشتر موارد، سیاتیک ناشی از یک مشکل دیسکی مانند فتق دیسک است که به ریشه عصبی فشار می‌آورد. این بیماری همچنین می‌تواند زمانی رخ دهد که دیسک تحلیل رود که در این شرایط پروتئین‌های التهابی آزاد کرده که عصب مجاور را تحریک می‌کند. در این مطلب از فیزیوتراپی راحیل 9 روش موثر و ساده برای درمان خانگی سیاتیک توضیح داده شده است.
علت درد سیاتیک
علت درد سیاتیک
درد عصب سیاتیک می‌تواند به قدری آزاردهنده و ناتوان کننده باشد که حتی نخواهید از جای خود بلند شوید. عصب سیاتیک از ناحیه تحتانی کمر و ران شروع می‌شود و به پاها می‌رسد. هنگامی که در هر بخشی از این مسیر مشکلی وجود داشته باشد، درد سیاتیک اتفاق می‌افتد.
علت‌های شایع سیاتیک شامل موارد زیر می‌شوند:
- دیسک کمر
- باریک شدن کانال ستون فقرات (تنگی نخاعی)
- آسیب
درد سیاتیک می‌تواند ناشی از بیماری به نام سندرم پیریفورمیس نیز باشد. عضله پیریفورمیس از لگن در لبه ستون فقرات تا بالای ران امتداد دارد. این عضله بعضی مواقع می‌تواند دچار اسپاسم و گرفتگی عصب سیاتیک که در نزدیکی آن قرار دارد، شود. این وضعیت می‌تواند دلیلی برای درد سیاتیک باشد.
روش‌های درمان و پیشگیری از درد سیاتیک در خانه
روش‌های درمان سیاتیک در خانه
روش‌های خود مراقبتی زیادی برای درمان سیاتیک در منزل وجود دارد. برخی از درمان‌ها بدون توجه به تشخیص پزشکی باعث تسکین موقت این درد می‌شوند، برخی دیگر نیز به صورت مستقیم علت اصلی را نشانه گرفته و علائم را از بین می‌برند و از افزایش درد جلوگیری می‌کنند.
در ادامه مطلب، اطلاعاتی در مورد چندین روش درمان خانگی سیاتیک ارائه می‌شود.
بهتر است به محض التهاب سیاتیک، درمان خانگی سیاتیک آغاز شود. برای تسکین فوری، یک یا چند مورد از موارد زیر را امتحان کنید:
1. قرار دادن یخ در پشت کمر
درمان با استفاده از کمپرس یخ یا سرما به کاهش سفتی و سوزش فوری ایجاد شده در فرد کمک خواهد کرد. هنگامی که یخ را روی پشت لگن خود (ناحیه ریشه عصب سیاتیک) قرار می‌دهید، دمای خنک کننده یا یخ به باریک شدن رگ‌های خونی و کاهش جریان خون کمک می‌کند و اثر بی‌حسی و تسکین فوری درد را موجب می‌شود. استفاده از یخ به خنک شدن فیبرهای عضلانی و کاهش اسپاسم عضلانی نیز کمک می‌کند.
علاوه بر این، این روش درمان خانگی سیاتیک بسیار آسان است. برای انجام این کار، یک کیسه سبزیجات یخ‌زده را از یخچال خارج کنید و یا تنها چند تکه یخ را در یک حوله ضخیم بپیچید. حتما از یخ به صورت متناوب به مدت حدود 15 دقیقه هر بار با 2 ساعت استراحت بین برنامه‌های متوالی استفاده کنید. برای جلوگیری از آسیب مستقیم به پوست، می‌توانید یک حوله یا مانع پارچه‌ای بین سطح پوست و کیسه یخ قرار دهید.
2. استفاده از پماد، قرص و مسکن‌های موضعی
پمادها، کرم‌ها یا ژل‌های حاوی متیل سالیسیلات، منتول، ترولامین سالیسیلات، کپسایسین، کافور و یا کانابیدیول (CBD) به دلیل اثرات موضعی خود، ممکن است تسکین فوری ایجاد کنند. این محصولات از طریق تغییر در جریان خون باعث بی‌حسی و کاهش التهاب در ناحیه درد می‌شوند.
پمادهایی که معمولا پزشکان تجویز می‌کنند:
- پماد ضدالتهابی پیروکسیکام
- پماد Penetrex
- پماد Arnica
- پماد Puriya
داروهای موضعی را می‌توان بدون نسخه پزشک تهیه کرد. مقدار توصیه شده را روی ناحیه پشت لگن و باسن خود بمالید و به آرامی آن ناحیه را ماساژ دهید. هنگام استفاده از داروهای موضعی روش سرما درمانی یا گرما درمانی را بکار نبرید، زیرا اثربخشی هر دو درمان کاهش پیدا می‌کند.
3. ماساژ
ماساژ برای درمان سیاتیک
ماساژ درمانی یکی دیگر از روش‌های درمان خانگی سیاتیک است و می‌تواند درد را کاهش دهد. از طرفی می‌تواند به التیام بدن نیز کمک کند، به خصوص اگر مشکل در اثر گرفتگی عضله ایجاد شده باشد. علاوه بر این، ماساژ به از بین رفتن تنش، بهبود جریان خون و افزایش دامنه‌ی حرکت کمک می‌کند.
جهت استفاده از این روش، روزانه دو تا سه بار ناحیه‌ی درگیر را با روغن ماساژ، ماساژ دهید. این کار موجب از بین رفتن درد سیاتیک و کاهش التهاب می‌شود.
برای تهیه روغن ماساژ در خانه، می‌توانید 3 قاشق غذاخوری پودر جوز هندی را به یک فنجان روغن کنجد اضافه کنید و بعد حرارت دهید. سپس، اجازه دهید تا خنک شود. هنگامی که ولرم شد ناحیه‌ی درگیر را با آن ماساژ دهید. این کار را هر روز برای چند هفته انجام دهید. شما می‌توانید حداقل روزی یک بار ماساژ درمانی نقطه‌ی تحریکی را انجام دهید. درد در کمر، باسن و ران با نقطه‌ی تحریکی در عضلات باسن ارتباط دارد.
ماساژ با توپ
استفاده صحیح از یک جسم سخت و گرد مانند توپ تنیس می‌تواند در کاهش درد سیاتیک موثر باشد. توپ‌های تنیس به عنوان غلتک‌های فوم عمل می‌کنند و می‌توانند به تسکین درد بافتهای نرم، کاهش تنش عضلانی، تسکین اعصاب تحت فشار و بهبود انعطاف‌پذیری کمر کمک کنند.
برای انجام روش درمانی توپ تنیس، ابتدا باید صاف و به پشت روی زمین قرار بگیرید. سپس دست‌های خود را مشت کنید و در قسمت پایین کمر قرار دهید. این عمل را طوری انجام دهید که برجستگی‌های بندهای انگشتان به پایین کمر فشار وارد کنند و از آن اطمینان حاصل کنید.
به مدت یک دقیقه حرکت نکنید، بر روی طرف آسیب‌دیده خود غلت بزنید. در ادامه، مشت خود را زیر کناره‌های کپل‌‌ها قرار دهید. در هنگام انجام این پوزیشن چشم‌های خود را ببندید و عمیق نفس بکشید. پس از اینکه درد آن نقطه تسکین پیدا کرد، می‌توانید مشت خود را به یک نقطه دیگر که در آن احساس درد می‌کنید، حرکت دهید. سپس، باید از انگشتان و دست‌های خود برای اعمال فشار روی نقاط واقع در پایین پاها استفاده کنید.
نقطه‌ای که در فرو رفتگی جلویی سر استخوان فیبولا (نازک نی) ساق پا قرار دارد به عنوان نقطه‌ی فشاری GB 34 نامیده می‌شود. هنگامی که این نقطه فشار داده می‌شود به شما آرامش می‌دهد. باید چند دقیقه صبر کنید. فشار را به نقطه 40GB که در ناحیه تو خالی بزرگ مقابل مچ پا قرار دارد حرکت دهید.
این نقطه را به مدت چند دقيقه فشار دهيد. پس از آن شما باید فشار را به GB 41 نقطه‌ی جابجایی بین استخوان‌های چهارم و پنجم کف پا قرار دهید. این پوزیشن را برای حدود 1 تا 2 دقیقه نگه دارید.
4. زردچوبه
زردچوبه یکی دیگر از روش‌های درمان خانگی سیاتیک است. زردچوبه دارای خاصیت ضدالتهابی است که برای کاهش این درد مفید است. در واقع، به علت وجود کورکومین (curcumin) در زردچوبه تورم و درد کاهش پیدا می‌کند.
برای انجام این روش درمانی، پیشنهاد می‌شود یک قاشق چای‌خوری زردچوبه را به یک لیوان شیر اضافه کنید. برای شیرین کردن آن هم می‌توانید کمی عسل بیفزایید. جهت دریافت نتیجه مطلوب، باید این نوشیدنی را روزانه یک الی دو بار بنوشید.
توجه داشته باشید که زردچوبه برای افرادی که دارای خون رقیق هستند و همچنین افراد دیابتی مناسب نیست.
5. دمنوش سنبل‌الطیب
ریشه سنبل‌الطیب آرام‌بخش و تسکین‌دهنده‌ی دردهای عصبی است. این گیاه برای بهبود دردهای سیاتیک مفید و کارآمد است. در واقع، این گیاه به دلیل داشتن روغن‌های فرار، برای آرام کردن گرفتگی عضلات مفید است. شما می‌توانید قرص 150 گرمی ریشه‌ی سنبل‌الطیب را تهیه کرده و در 3 وعده غذایی، روزانه به مدت چند هفته میل کنید.
همچنین می‌توانید دمنوش سنبل‌الطیب را تهیه کنید. برای تهیه این دمنوش، یک قاشق چای‌خوری از ریشه خشک شده سنبل‌الطیب را در یک فنجان آب داغ ریخته و پس از 10 دقیقه، دمنوش آماده سرو خواهد بود. این دمنوش گیاهی را چند هفته میل کنید.
6. سیر
سیر برای درمان سیاتیک
سیر همچون زردچوبه دارای خاصیت ضدالتهابی است و باعث کاهش درد و تقویت سیستم ایمنی می‌شود. شواهد بسیار کمی از اثربخشی آن در زمینه کاهش درد سیاتیک وجود دارد و بحث دقیقی در مورد شیوه‌ی عمل آن وجود ندارد.
پزشکان طب سنتی این توصیه را دارند که سیر به شکل جامد یا به عنوان شیر سیر یعنی دو حبه له شده سیر در نیم فنجان شیر، به صورت دو بار در روز مصرف شود.
7. طب سوزنی
داری نیدلینگ یا طب سوزنی از جمله درمان‌های طبیعی برای تسکین درد سیاتیک است که با آرام کردن عضلات به بدن شما کمک می‌کند تا بهبود یابد. یکی از نظریه‌های بیان شده در این زمینه، این است که با استفاده از نقاط مشخص در طب سوزنی، سیستم عصبی مرکزی تحریک می‌شود؛ به صورتی که این تحریک باعث آزاد شدن مواد شیمیایی شده و درنتیجه درد کاهش می‌یابد و احساس بهبودی در فرد ایجاد می‌شود.
مطالعه‌ای که در سال 2009 در مجله‌ی طب پزشکی سنتی چینی چاپ شده بود، تأیید کرد که طب سوزنی گرم که با سوزن‌های حرارت دیده انجام می‌شود، باعث کاهش درد سیاتیک می‌شود. در واقع 17 نفر از 30 شرکت کننده در این تحقیق که دچار درد سیاتیک بودند پس از درمان با طب سوزنی به بهبودی رسیدند. توجه داشته باشید که همیشه طب سوزنی توسط فردی تعلیم دیده و باتجربه انجام می‌شود.
8. ورزش ملایم
ورزش برای درمان سیاتیک
علاوه بر استراحت، حفظ فعالیت نرمال روزانه برای مقابله با سیاتیک مفید است. یک یا دو روز بعد از عود سیاتیک، شما می‌توانید ورزش منظم را برای تقویت عضلات شکم و کمر شروع کنید. تقویت عضلات تنه می‌تواند به بهبود سریع‌تر کمک کند.
در این راستا، شما می‌توانید تمرین کشیدن زانو به قفسه‌ی سینه را برای کاهش تحریک عصب سیاتیک و بهبود انعطاف کمر خود انجام دهید.
برای انجام این تمرین، مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:
- به پشت خود دراز بکشید و پاهای خود را صاف کنید.
- بالاتنه‌ی خود را ریلکس نگه دارید؛ با یک نفس عمیق زانوی راست خود را به سمت بالا خم کنید.
- دستان خود را پشت زانوی خود قلاب کنید و به آرامی تا جایی که احساس راحتی می‌کنید آن را به سمت سینه‌ی خود بکشید.
- حالت خود را تا 20 ثانیه حفظ کنید، نفس عمیق بکشید و بعد به آرامی پای خود را پایین ببرید.
- پای دیگر خود را راحت روی زمین نگه دارید.
- پای خود را عوض کنید و تمرین را تکرار کنید.
- 3 تا 5 بار این کار را تکرار کنید.
- در آخر این ورزش را 3 تا 5 بار با هر دو پا انجام دهید.
شما همچنین می‌توانید ورزش‌های دیگری را نیز انجام دهید. با پزشک برای انجام بهترین ورزش برای خودتان مشورت کنید.
9. تغییر مداوم حالت بدن
حرکت کردن یکی از مهم‌ترین کارهایی است که می‌توانید به عنوان یکی از روش‌های درمان خانگی سیاتیک انجام دهید. اغلب افرادی که از درد سیاتیک رنج می‌برند، بیشتر وقتشان را روی تخت خواب می‌گذرانند. حتی برخی افراد مدت زمان بیشتری می‌نشینند و به پشتی صندلی تکیه می‌دهند. لازم است بدانید که استراحت بیشتر موجب بهبود این درد در کم‌ترین زمان نمی‌شود و داشتن این طرز فکر نادرست است.
استراحت کوتاه مدت در چند روز اول درد مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ اما استراحت بیش‌ازحد معمولا نتیجه‌ی برعکس را به دنبال دارد. به همین خاطر است که متخصصان می‌گویند، حرکت و تغییر مداوم حالت بدن در درمان خانگی سیاتیک موثر است. در ادامه، به فواید حرکت و تغییر مداوم حالت بدن به صورت خلاصه اشاره می‌شود:
- حرکت کردن باعث تقویت ماهیچه‌ها می‌شود و ستون فقرات را قوی‌تر می‌کند.
- دامنه حرکت و انعطاف‌پذیری عضلات را بهبود می‌بخشد (عضلاتتان خشک نمی‌شود).
- با حرکت و تغییر حالت بدن، جریان خون در تمام نواحی بدن، به‌ویژه در نواحی آسیب‌دیده، افزایش پیدا می‌کند.
- با حرکت، درد ناشی از سیاتیک کاهش پیدا می‌کند.
اگر درد سیاتیک باعث رنج شما شده است، سعی کنید تا حد امکان از قرار گرفتن در یک وضعیت ثابت به مدت طولانی دوری کنید. تا جایی که می‌توانید حرکت کنید؛ اما اگر حرکت باعث تشدید درد شد، بهتر است در سریع‌ترین زمان به پزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی
کاهش درد سیاتیک همیشه به یک درمان پزشکی مانند جراحی نیاز ندارد و با روش‌های غیرتهاجمی مانند فیزیوتراپی حل می‌شود. برای درمان درد سیاتیک با فیزیوتراپی بهتر است به یک فیزیوتراپیست دارای دستگاه‌های پیشرفته و باتجربه مراجعه کنید. بیشتر اوقات با درمان خانگی سیاتیک می‌توان به پیشگیری از درد کمک کرد.
ورزش ملایم، کمپرس آب گرم، یخ درمانی، داشتن وضعیت بدنی مناسب و دارو، روش‌هایی هستند که تا حد زیادی در بهبود این درد موثرند. مهم‌ترین کاری که شما می‌توانید برای بهبود این‌گونه دردها انجام دهید، جدی گرفتن آن‌ها است. اگر به کمک این روش‌ها دردتان تسکین پیدا نکرد و حتی تشدید شد، حتما به فیزیوتراپیست یا پزشک مراجعه کنید.
