سیاتیک نوعی بیماری التهابی شایع و دردناک است که روی عصبی که از پایه ستون فقرات به سمت پایین هر پا به نام عصب سیاتیک می‌رود، تاثیر می‌گذارد. مداخله فیزیوتراپیست‌ها برای درمان و انجام حرکات فیزیوتراپی برای درد سیاتیک به عنوان درمان خط اول برای افراد مبتلا به سیاتیک تجویز می‌شود.
درمان درد سیاتیک با فیزیوتراپی به کاهش علائم این مشکل جدی کمک می‌کند؛ علائمی از جمله درد کمر، لگن، ساق پا، بی‌حسی، گزگز، ضعف در باسن و ران.
انواع روش‌های درمان درد سیاتیک با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی برای درمان سیاتیک
در هر مرکز فیزیوتراپی، پزشک و فیزیوتراپیست از روش‌های مختلفی برای درمان درد سیاتیک با فیزیوتراپی استفاده می‌کنند. معمولا از روش‌هایی مانند لیزر پرتوان، شاک ویوتراپی و غیره برای درمان این عارضه استفاده می‌شود. در ادامه به انواع روش‌های فیزیوتراپی برای سیاتیک اشاره خواهیم کرد.
دستکاری مفاصل
دستکاری مفاصل در درمان درد سیاتیک با فیزیوتراپی بسیار رایج است. درواقع این روش شامل تکنیک‌های دستی می‌شود که در آن درمانگر نیروی رانش سریع و منظم را در دامنه انتهایی حرکت مفصل یا فشار در مفصل برای بهبود درد یا بازگرداندن حرکت مفصل اعمال می‌کند.
طب سوزنی
طب سوزنی برای درمان درد سیاتیک
درای نیدلینگ تکنیکی است که در آن یک فیزیوتراپیست از تعدادی سوزن کوچک برای هدف قرار دادن نقطه ماشه‌ای درد در عضله استفاده می‌کند. این تکنیک برای آزادسازی بافت ماهیچه‌ای که بیش از حد تحریک شده است یا دچار اسپاسم و انقباض زیادی شده است، استفاده می‌شود. هدف از طب سوزنی برای درمان سیاتیک، کاهش درد و انقباض است.
تکنیک انرژی عضلانی
این درمان درد سیاتیک با فیزیوتراپی نوعی درمان دستی است که شامل انجام انقباضات عضلانی ملایم همراه با درمانگر می‌شود. این روش در واقع یکی از موثرترین حرکات فیزیوتراپی برای درد سیاتیک است که در آن مفاصل دردناک از طریق دامنه حرکتی خاص توسط فیزیوتراپیست حرکت داده می‌شوند. این تکنیک در کاهش درد و بازیابی عملکرد نتایج بسیار مطلوبی ارائه داده است.
تحریک عصب از راه پوست (Tens)
Tens مخفف Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation است. Tens دستگاهی است که عصب الکتریکی را تحریک می‌کند و جزئی از الکتروتراپی در فیزیوتراپی محسوب می‌شود. استفاده از این دستگاه بخشی از درمان درد سیاتیک با فیزیوتراپی است که به کاهش درد، تحریک عصب سیاتیک و افزایش جریان کمک می‌کند. دستگاه Tens از طریق سیم و الکترودهایی که روی کمر و باسن قرار می‌گیرند، به پوست متصل شده و درمان را از طریق تحریک الکتریکی شروع می‌کند.
اولتراسونیک
درمان اولتراسونیک هم مانند تحریک عصب از راه پوست، الکتروتراپی محسوب می‌شود که از اشعه اولتراسوند استفاده می‌کند. از اولتراسونیک برای درمان ناحیه‌ای از عصب که تحت فشار است، استفاده می‌شود. درمان اولتراسونیک به جهت عمق زیاد نفوذ و اثر حرارتی، برای درمان برآمدگی دیسک و سندروم پیریفورمیس بهترین گزینه درمان درد سیاتیک با فیزیوتراپی است.
همچنین استفاده از اولتراسونیک مانند ماساژوری نرم عمل کرده که به آسیب داخلی کمک می‌کند تا سریع‌تر بهبود یابد و تحریک عصبی را کاهش دهد.
ورزش‌های رایج برای درمان درد سیاتیک با فیزیوتراپی
بهترین تمرین ها برای درمان درد سیاتیک
یک فیزیوتراپ باتجربه، ترکیبی از انواع مختلف ورزش برای سیاتیک، فیزیوتراپی، درمان‌های دستی و تحرک بافت نرم را برای درمان این عارضه تجویز می‌کند. تمرینات هر فرد به علت تحریک سیاتیک و همچنین عوامل دیگری مانند سطح درد بیمار، شرایط کلی، علم و تجربه فیزیوتراپیست بستگی دارد.
در ادامه سه حرکت فیزیوتراپی برای درد سیاتیک را تشریح خواهیم کرد که به‌راحتی می‌توانید در خانه و بدون وسیله انجام دهید.
اکستنشن و خم شدن کمر
تمرین اکستنشن و خم کردن کمر، اولین و بهترین ورزش برای سیاتیک است. این تمرین با تقویت حرکت ستون فقرات به تسکین درد کمک می‌کند. اغلب افراد مبتلا به کمردرد و سیاتیک با انجام این حرکت، احساس تسکین می‌کنند.
تمرینات اکستنشن و خم کردن کمر، شامل خم شدن به عقب (کشش) و جلو (فلکسیون) است. این حرکت جهت‌دار جزء مهمی از روش مکنزی است که در علم فیزیوتراپی، به عنوان تشخیص و درمان مکانیکی (MDT) هم شناخته می‌شود.
روش مکنزی (تشخیص و درمان مکانیکی)
روش مکنزی تکنیکی موثر و مشهور در انواع ورزش برای سیاتیک است که شامل یک سری حرکات جهت‌دار فعال برای شناسایی و درمان منبع درد در ستون فقرات، عضلات و مفاصل می‌شود. این تکنیک بر انتقال درد انتشاردهنده به مرکز بدن از طریق ورزش تمرکز دارد؛ مانند حرکت دادن درد پا به سمت ستون فقرات و شکم.
تئوری رویکرد مکنزی این است که متمرکز کردن درد نشان‌دهنده بهبود علائم است. هدف، کاهش علائم تشعشعی دردناک ناشی از ستون فقرات خواهد بود.
تمرینات کششی فیزیوتراپی برای سیاتیک
تمرینات کششی یکی از بهترین ورزش‌ها برای سیاتیک است و شامل تمرینات کششی و مقاومتی برای تقویت عضلات شکم، کمر، باسن و پاها می‌شود.
- تمرینات ایزومتریک (Isometric exercises) شامل انقباض عضلات بدون حرکت مفاصل است. نمونه‌هایی از تمرینات ایزومتریک شامل پلانک یا پل است. این تمرینات می‌توانند به تقویت عضلات در زمانی که علائم حادتر هستند، کمک کنند.
- تمرینات ایزوتونیک (Isotonic exercises) شامل انقباض عضله برای مقاومت در برابر بار ثابت، مانند باندهای مقاومتی و تمرین با وزنه، برای کمک به افزایش قدرت عضلانی از طریق مقاومت ثابت در برابر حرکات خاص است.
سخن پایانی
درمان سیاتیک به عوامل مختلفی بستگی دارد و در بسیاری از موارد، نمی‌توان به طور کامل تضمین کرد که درد هرگز باز نخواهد گشت. با این حال، مدیریت صحیح و درمان مناسب می‌تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی را بهبود بخشد و احتمال بازگشت علائم را کاهش دهد.
درمان درد سیاتیک با فیزیوتراپی منظم، انجام تمرینات تقویتی و کششی، رعایت اصول صحیح در نشستن و ایستادن و حفظ وزن مناسب، ازجمله اقداماتی است که می‌تواند به مدیریت و کاهش علائم سیاتیک کمک کند.
همچنین، مشاوره منظم با پزشک و فیزیوتراپیست برای پایش وضعیت و تنظیم برنامه درمانی بر اساس نیازهای فردی بسیار مهم است. به یاد داشته باشید که در برخی موارد، تغییرات سبک زندگی و پیشگیری از آسیب‌های جدید می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از بروز مجدد درد ایفا کند.
