درد دیسک کمر به کجا میزند؟ این سوالی است که همیشه توسط تعداد زیادی از کاربران مطرح می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت بسته به ناحیه بروز دیسک، ناحیه بروز درد نیز فرق می‌کند. بر اساس اینکه مکان رخ دادن پارگی دیسک کمر کدام ناحیه است، ممکن است عصب‌های مختلفی تحریک شوند و درد در جاهای مختلف بدن ایجاد شود. اگر دیسک کمر مورد رسیدگی و درمان قرار نگیرد، ممکن است فلج دائمی در پاها یا کمر را به همراه داشته باشد.
به دلیل اهمیت این موضوع، در این مطلب از فیزیوتراپی راحیل قصد داریم تمام نواحی را که درد دیسک کمر به آن‌ها گسترش می‌یابد، بررسی کنیم و خطرات ناشی از درد دیسک را توضیح دهیم. بعد از آن نیز به روش‌های درمان این عارضه خواهیم پرداخت. با ما همراه شوید.
دیسک کمر چیست؟
دیسک کمر چیست؟
دیسک کمر یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ستون فقرات است که می‌تواند درد شدید و محدودیت در حرکت را به همراه داشته باشد. در واقع می‌توان گفت دیسک‌ها بالشتک‌هایی غضروفی هستند که بین مهره‌های ستون فقرات قرار گرفته‌اند و باعث انعطاف‌پذیری و ثبات ستون فقرات می‌شوند.
دیسک‌ها دو بخش اصلی دارند، یکی از این بخش‌ها یک هسته مرکزی نرم و ژله‌ای به نام نوکلئوس پولپوزوس است و بخش دیگر، یک پوسته خارجی سفت و الیافی به نام آنولوس فیبروزوس نام دارد. اگر دیسک‌ها به دلایل مختلف آسیب ببینند، ممکن است پاره شوند، بیرون بزنند، لغزش کنند یا روی اعصاب یا کانال نخاعی فشار وارد کنند. این حالت که به آن دیسک کمر یا فتق دیسک میگویند با علائم مختلفی همراه است که در ادامه این مطلب به آن‌ها خواهیم پرداخت.
دیسک کمر کجاست؟
دیسک کمر در پایین‌ترین قسمت ستون فقرات یا قسمت کمری ستون فقرات قرار گرفته است. این ناحیه شامل 5 مهره است که آن‌ها را با حروف L1 تا L5 نشان می‌دهند. بین هر دو مهره نیز یک دیسک قرار گرفته که با اعداد 1 تا 5 مشخص می‌شوند.
بنابراین می‌توان گفت دیسک کمر شامل پنج دیسک است که با نام‌های L1-L2 ،L2-L3 ،L3-L4 ،L4-L5 ،L5-S1 شناخته می‌شوند. این دیسک‌ها بیشترین میزان فشار را تحمل می‌کنند و خیلی زیاد در معرض آسیب قرار دارند. به طور کلی می‌توان گفت بیشتر میزان آسیب‌ها متوجه دیسک‌های L4-L5 و L5-S1 است.
علائم دیسک کمر چیست؟
علائم دیسک به محل آن و میزان فشار وارد شده بر عصب بستگی دارد. معمولا علائم و نشانه‌های این بیماری یک طرف بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند و شامل موارد زیر هستند:
- درد پا یا درد بازو: اگر فتق دیسک در ناحیه تحتانی ستون فقرات رخ دهد، منجر به درد در ناحیه باسن، ران، ساق پا یا گاهی اوقات کف پا خواهد شد. این در حالی است که اگر فتق در ناحیه گردن باشد، درد شانه‌ها و بازوها را به همراه خواهد داشت.
- بی‌حسی یا گزگز: برخی از بیماران در قسمت‌هایی از بدن خود، بی‌حسی یا گزگز شدن را تجربه خواهند کرد.
- ضعف: ماهیچه‌هایی که توسط اعصاب کنترل می‌شوند، ممکن است ضعیف شوند. در چنین شرایطی احتمال زمین خوردن شخص وجود دارد یا حتی ممکن است توانایی بلند کردن یا نگه داشتن اجسام را از دست بدهد.
- کمردرد: یکی از مهم‌ترین علائم دیسک، درد کمر است. این درد ممکن است با سفتی همراه باشد و بعد از چند روز استراحت برطرف شود.
علت دیسک کمر چیست؟
علت دیسک کمر چیست؟
درد دیسک کمر علت‌های مختلفی دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، افزایش سن است. افزایش سن منجر به ساییدگی و پارگی تدریجی دیسک‌ها خواهد شد. در سنین بالا تنها با یک فشار یا پیچ‌خوردگی جزئی، ممکن است دیسک در معرض پارگی قرار بگیرد.
خیلی از افراد علت ابتلا به این بیماری را نمی‌دانند؛ اما به عقیده پزشکان، حرکت‌های اشتباهی مانند استفاده از عضلات پشت و کمر زمان بلند کردن اجسام به‌جای استفاده از عضلات پا می‌تواند باعث بروز این عارضه شود.
علاوه بر این، مواردی همچون زمین خوردن یا ضربه به کمر نیز، می‌توانند فتق دیسک را به همراه داشته باشند. در ضمن، حرکاتی مانند پیچ‌خوردگی یا چرخش نیز می‌توانند باعث بروز این عارضه شوند.
درد دیسک کمر به کجا میزند؟
برآمدگی یا بیرون‌زدگی دیسک کمر می‌تواند با دردهای مختلفی همراه باشد. به دلیل اینکه دیسک کمر به اعصاب فشار وارد می‌کند، می‌تواند بازوها، پاها و کمر را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به درد شود. درد ایجاد شده نیز معمولا به شکل سوزن سوزن شدن، گزگز یا بی‌حسی اندام‌ها خودش را نشان خواهد داد. درد دیسک کمر معمولا پاها را بیشتر از اندام‌های فوقانی بدن درگیر می‌کند.
روش‌های درمان درد دیسک کمر
روش‌های درمان درد دیسک کمر
تشخیص درد دیسک کمر و درمان آن روشی بسیار تخصصی است و توصیه می‌شود در اولین مرحله به پزشک متخصص مراجعه کنید.
اگر درد دیسک کمر شما خیلی شدید باشد و نتوانید کارهای روزانه را به خوبی انجام دهید، می‌توانید با استفاده از روش‌های جراحی و غیر جراحی درمان شوید. مراجعه به پزشک ارتوپد و پشت سر گذاشتن جلسات فیزیوتراپی می‌تواند تا حد زیادی میزان درد را کاهش دهد. علاوه بر این، ورزش‌هایی که پزشک ارتوپد توصیه می‌کند می‌تواند کمک کند عضلات کمر خود را تقویت کنید و درد دیسک را کاهش دهید.
علاوه بر این، پزشک ممکن است داروهای مسکن و ضدالتهابی را تجویز کند تا بتوانید درد را به طور موقتی کاهش داده و به درمان ادامه دهید. در ادامه کمی دقیق‌تر به توضیح هر یک از روش‌های درمان خواهیم پرداخت:
دارودرمانی
برخی از داروهایی که به کمک آن‌ها می‌توانید به طور موقتی درد دیسک کمر را کاهش دهید و به درمان اصلی بپردازید عبارت‌اند از:
- مسکن‌های بدون نسخه ضعیف: برخی از مسکن‌های بدون نسخه برای کاهش درد شامل گاباپنتین، پرگابالین، دولوکستین و آمی تریپتیلین می‌شوند.
- مسکن‌های بدون نسخه قوی: در بسیاری از موارد درد به قدری زیاد است که با مسکن‌های ضعیف آرام نمی‌شود؛ در چنین مواقعی پزشک داروهای قوی‌تری همچون کدئین را برای بیمار تجویز می‌کند. این داروها معمولا عوارضی همچون تهوع و گیجی، یبوست و خواب‌آلودگی را بر جای خواهند گذاشت.
- مواد تزریقی: اگر درد با استفاده از مسکن‌های قوی هم کاهش پیدا نکند، پزشک داروهای تزریقی همچون داروهای کورتیزونی یا تزریق اوزون را توصیه خواهد کرد. این داروها که به طور مستقیم به فضای اپیدورال تزریق می‌شوند، اثرگذاری بالایی دارند.
- شل کننده‌های عضلانی: چنین داروهایی از طریق کاهش التهاب و اسپاسم عضلانی ناشی از پارگی دیسک کمر، فشار وارد آمده بر عصب را کاهش می‌دهند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی دیسک کمر
در بسیاری از مواقع پرشک برای بهبود درد، فیزیوتراپی دیسک کمر را توصیه خواهد کرد. تمرینات و توضیحاتی که فیزیوتراپیست ارائه می‌دهد، می‌تواند فشار وارد آمده بر دیسک کمر را کاهش دهد و بهبودی سریع‌تر را به همراه داشته باشد.
علاوه بر این، ممکن است درمان‌های زیر را توصیه کند:
- الکتروتراپی: در این روش از طریق وارد آمدن شوک‌های بسیار کوچک به ناحیه آسیب‌دیده، درد کاهش پیدا می‌کند.
- لیزر پرتوان: لیزر پرتوان با افزایش ترشحات ضد درد در بدن به کاهش درد کمک می کند و همچنین مسیر سیگنال های ارسال درد به مغز را مسدود می کند و با این کار حساسیت مغز نسبت به درد را کاهش می دهد.
- کمربندهای طبی آرتروز: چنین کمربندهایی فشارهای وارد آمده روی دیسک کمر را جذب و دفع می‌کنند و برخی از آن‌ها از طریق محدود کردن حرکات کمر، باعث می‌شوند کمر تا حدودی ثابت بماند تا فشار از روی آن کم شود و بهبودی سرعت پیدا کند.
- حرکت‌های کششی: انجام چنین حرکت‌هایی انعطاف‌پذیری عضلات را به همراه دارد و اسپاسم های عضلانی را کاهش می‌دهد.
- درمان با امواج صوتی: در چنین روشی به کمک امواج صوتی ناحیه آسیب‌دیده را تحریک می‌کنند تا جریان خون افزایش پیدا کرده و بهبودی سریع‌تر حاصل شود.
جراحی
اگر هیچ یک از روش‌های غیر جراحی پاسخگو نبود و درد دیسک کمر بهتر نشد، پزشک روش جراحی دیسک کمر را پیشنهاد خواهد کرد. جراحی دیسک کمر دیسککتومی نام دارد. در این روش جراحی، پزشک برش کوچکی را در کمر ایجاد خواهد کرد و از این طریق قسمت بیرون زده دیسک را از بین می‌برد تا فشار از روی عصب برداشته شود و درد از بین برود. این روش جراحی از طریق تکنیک لاپلاراسکوپی انجام می‌شود و از آنجا که نیازی به جابجایی مهره‌ها یا دسترسی به نخاع ندارد، با خطرات کمی همراه خواهد بود.
در صورتی که دیسک بیش از حد آسیب‌دیده باشد، پزشک آن را تعویض یا حذف خواهد کرد. در صورت حذف دیسک، پزشک مهره‌ها را به هم می‌چسباند. در صورت تعویض نیز، پزشک دیسک‌های مصنوعی را جایگزین خواهد کرد. دیسک‌های مصنوعی در انواع و جنس‌های مختلفی مانند فلزی، بیوپلیمری و یا ترکیبی از آن‌ها ساخته می‌شوند.
سخن پایانی
همان‌طور که گفته شد، در پاسخ به سوال درد دیسک کمر به کجا میزند؟ فهمیدیم که بروز درد به مکان ایجاد فتق دیسک کمر بستگی دارد؛ اما در بیشتر موارد این عارضه در ناحیه انتهایی کمر دچار بیرون‌زدگی خواهد شد و با فشرده کردن عصب سیاتیک، دردهای سیاتیک را ایجاد می‌کند. اگر به درد دیسک کمر سریع رسیدگی شود، از طریق روش‌های غیر جراحی قابل درمان خواهد بود؛ اما در مواردی که بیمار در مراجعه به پزشک ارتوپد تاخیر کند یا آسیب وارد شده به دیسک خیلی زیاد باشد، پزشک روش‌های جراحی را پیشنهاد می‌دهد.
